Grote of St. Bavokerk – Haarlem

De Grote of St.Bavokerk is een letterlijk heel erg grote kerk die midden in Haarlem aan de Grote Markt staat waar bijvoorbeeld ook het historische stadhuis van Haarlem is te vinden. De kerk is werkelijk een bezoek waard maar helaas niet helemaal gratis. Voor een bescheiden Euro 2,50 word je binnengelaten en behalve het koor met koperen koorhek vinden veel mensen de pilaarschilderingen en het enorme Christan Müllerorgel de hoogtepunten.

Locatie/bereikbaarheid

De Grote of St.Bavokerk staat letterlijk midden in Haarlem, aan de Grote Markt. Vanaf het treinstation is dat een aardig stukje lopen, een minuut of 10 ben je zo onderweg. Parkeren kan in Haarlem in een van de parkeergarages of in en om het centrum in een van de straten. Reken wel op vrij stevige parkeertarieven.

Grote Markt 22 (ingang noordzijde)
2011 RD Haarlem
https://www.bavo.nl

Geschikt voor

Kerken trekken vooral bezoekers van een zekere leeftijd. Toch is dit wel een kerk waar je ook kinderen mee naartoe kunt nemen, hoewel het tempo wellicht aan de aandachtspanne van de jeugd moet worden aangepast. De indrukwekkende omvang, de ouderdom en historie maken hopelijk echt indruk, zeker als je dat verbindt met de verschillend tijdperken die de kerk heeft meegemaakt..

Oordeel

Deze kerk, die met recht Grote kerk wordt genoemd, mag toch zeker wel bij de mooiste van Nederland worden gerekend. Een dikke 8 is deze kerk zeker waard.

Wat ga je doen?

Meteen na de entree is het beslist geen gek idee om eerst de kerk een beetje in je op te nemen. De omvang, de kerk is 108 meter lang en 47 meter breed, moet je toch even in laten dalen. Daarna is het beslist geen slecht plan naar de viering te lopen. De viering is het middelpunt van de kerk, waar alle zijden bij elkaar komen. Vanaf hier zijn de schilderingen op de pilaren, waarvan sommige uit de 15e eeuw stammen, goed te zien. Ook sta je dan vlakbij het fraaie koperen koorhek uit 1517.

Kijk je door het koorhek heen dan is daar het graf van schilder Frans Hals te zien. Overigens bestaat de hele vloer van de kerk uit grafzerken, totaal zo’n 1500. Zo liggen hier bijvoorbeeld in de viering twee waterbouwkundigen uit de 19e eeuw begraven, Brunings en Conrad. Mocht je ze toevallig niet kennen, dan is dat bepaald geen groot probleem.

Ga je vervolgens een rondje om het koor lopen dan zie je aan de noordzijde in het noordertransept het borstbeeld van Koning Willem I, hier terecht gekomen vanwege een Nijverheidstentoonstelling in 1825. Daarnaast liggen de Kerst- en Mariakapel waar je welkom bent voor gebed of om een kaarsje op te steken. Vergeet niet aan de andere kant door de spijlen van het koorhek op verschillende plaatsen een blik in het koor te werpen!

Aan de achterzijde van het koor is een verslag te lezen van het tamelijk dramatische beleg van Haarlem in 1573. Nog wat verder lopend kun je een op hout geschilderd paneel zien waar de kerk tijdens de bouw op is afgebeeld. Let vooral op de manier waarop het geheel is ingelijst, zo zie je het niet vaak. In de Brouwerskapel aan de linkerzijde, terwijl rechts alweer de viering te zien is, zijn de borden opgehangen van alle predikanten die sinds de reformatie in deze kerk gediend hebben. Ook deze kerk is voor de Reformatie ontstaan, maar in 1578, zes jaar na de start van de Reformatie, is ook deze kerk overgegaan naar het protestantisme.

Inmiddels zijn vast ook de scheepsmodellen opgevallen. Deze zijn oorspronkelijk een gift van het Schippersgilde. In de 16e en 17e eeuw werden dergelijke schepen aan het Spaarne in Haarlem gebouwd. Vervolgens is aan de zuidzijde nog een Vontkapel te vinden, de oudste “kluis” van Haarlem waarin de stadsrechten van Haarlem werden bewaard en de Broodbank uit 1470 waar brood aan de armen werd uitgedeeld.

Letterlijk hoogtepunt van de kerk is voor veel bezoekers het imposante Christian Müllrorgel. Dit orgel kent een stuk minder historie dan de rest van de kerk, het stamt namelijk uit 1735-1738. Het is bijna 30 meter hoog en totaal bestaat het uit maar liefst meer dan 5000 pijpen. Ze zijn er hier maar wat trots op dat zowel Mozart als Händel dit orgel hebben bespeeld.

Handige tips

De kerk staat in Haarlem en deze stad is een zeer uitgebreid bezoek meer dan waard. Het Frans Hals Museum, het Teylers Museum maar zeker ook de vele hofjes maken deze stad enorm de moeite waard. Je kunt hier zo meerdere dagen zoet brengen zonder je te vervelen. Bovendien wordt, hoewel je dat moet interesseren, Haarlem vaak ook genoemd vanwege zijn grote en diverse winkelaanbod.

Het is niet voor niets dat in de winter de kerkdiensten niet in deze kerk worden gehouden, en in de zomer wel. Dit ritme geeft aan welke temperatuur je in welk seizoen te wachten staat bij een bezoek. Hoewel het in de zomer zeker aangenaam koeler kan zijn dan buiten, is het in de winter zaak niet in je t-shirt een bezoek te brengen.

In de kerk is elke zaterdag om 14:00 een rondleiding. Er zijn bescheiden extra kosten aan verbonden, en in de zomertijd worden meer rondleidingen verzorgd. Naast rondleidingen door de kerk worden ook rondleidingen gegeven over de lage en hoge zolders, in de toren en naar het Christian Mullerorgel. Kijk op de website van de kerk voor alle mogelijkheden.

Ben je een liefhebber van muziek? In deze kerk worden met grote regelmaat concerten uitgevoerd. Merendeels in de zomermaanden, maar in de winter is het hier bepaald ook niet altijd een stille boel. Tot slot worden ook lezingen in deze kerk verzorgd.

Kritische noot

Haarlem barst van de historie en historische gebouwen. En dat is meteen ook het probleem; als je hier een dagje rondloopt is de kans dat je overspoeld wordt wel erg groot. Probeer daarom te focussen op een aantal gebouwen in Haarlem. Anders heb je aan het eind van de dag alles gezien. En ook niets.

Geen tip maar wel een leuk weetje: de eerste toren boven de viering werd gebouwd in de jaren 1500-1508. Helaas bleek deze te zwaar en werd meteen weer afgebroken. In de jaren 1518-1520 werd de huidige toren gebouwd en zoals aan de buitenzijde ook is te zien houdt die het tot op de dag van vandaag vol.

Prijs

De meeste kerken in Nederland zijn gratis te bezoeken, hoewel een vrije gift altijd op prijs wordt gesteld. De Grote of St.Bavokerk hanteert wel entreeprijzen, hoewel bescheiden; een volwassene betaalt Euro 2,50, kinderen onder de 12 zijn gratis en boven de 12 betaal je halfgeld. Op zondagen in de zomervakantie is de kerk in de middag ook open en is er vrije toegang. Dat geldt uiteraard ook voor de diensten die in de zomertijd in de kerk worden gehouden.

Lengte bezoek

Deze kerk kun je even binnenwippen en als je weinig tijd hebt een snelle blik gunnen. Echter, als je wat meer tijd hebt dan is een bezoek van een half tot een heel uur aan deze kerk welbesteed.

Horeca / overnachtingsmogelijkheden

Horeca is in deze kerk niet aanwezig en overnachten, hoewel het best aantrekkelijk zou kunnen zijn, is ook niet de bedoeling. Meteen buiten de kerk sta je echter op de Grote Markt van Haarlem en is er meer dan genoeg horeca te vinden. Ook overnachten is in Haarlem geen probleem.

Praktische info/openingstijden

De kerk is geopend van maandag tot en met zaterdag van 10:00 tot 17:00. In de zomermaanden juli en augustus is de kerk ook open van 12:00 tot 16:00.

Meer…

Voor een overzicht van andere kerken: Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2019-1
Laatste update: 4 december 2019