De Bolwerksmolen in Deventer is een van de weinige nog functionerende zaagmolens in Nederland. Daarmee is het een buitenkans de molen op bepaalde dagen van de week in werking gezien. Je kunt vrij rondlopen en het hele proces van dichtbij meemaken. De gezaagde planken zijn uitstekend materiaal voor een zelf te maken unieke tafel, bank of kast en hier ook te koop.

Locatie/bereikbaarheid

De Bolwerksmolen staat ten opzichte van de historische binnenstad van Deventer aan de overkant van de IJssel, iets naar het zuiden. Je kunt eenvoudig vanaf Deventer centrum met de pont oversteken of de brug van de N344 gebruiken. Kom je met de auto, dan is parkeren op de Worp, dat is al aan de zijde van de Bolwerksmolen, prima mogelijk.

Bolwerksweg 6
7419 AA Deventer
https://www.bolwerksmolen.nl/

Geschikt voor

Een bezoek aan een echte zaagmolen is toch heel veel mensen, van alle leeftijden, aan te raden. Kinderen zullen zeker geïmponeerd raken, tieners en twintigers zullen ongetwijfeld ook even van het scherm van hun mobieltje opkijken en met enige moeite zijn hier leuke plaatsjes voor op social media te schieten. Voor iedereen met een leeftijd daarboven is en blijft het ook een mooie ervaring die je maar op weinig andere plaatsen in Nederland ook kunt meemaken.

Oordeel

Is de molen in bedrijf en heb je ook nog een interessant stukje uitleg van de molenaar of vrijwilliger te pakken, dan kom je al snel op en dikke 8 als rapportcijfer.

Wat ga je doen?

De Bolwerksmolen is in 1863 gebouwd en heeft tot 1927 als molen gefunctioneerd. Daarna werd de molen alleen nog als opslagplaats gebruikt, niet bepaald bevorderlijk voor de algemene toestand. In 1959 had vervolgens het gemeentebestuur het illustere plan Deventer Dubbelstad gelanceerd waarin Deventer in 20 jaar tijd ongeveer zou verdubbelen in omvang. Dat zou gebeuren door grootschalige bouw op de westelijke oever van de IJssel, onder andere waar de molen staat. Het gemeentebestuur overspeelde echter zwaar haar hand en hoewel in de afgelopen decennia Deventer absoluut is gegroeid, was dat juist in het geheel niet aan de westzijde.

In de jaren 70 werd met de restauratie van de molen gestart waarbij ook een nieuwe molenaarswoning werd opgetrokken. In 2005 is een verdere restauratie uitgevoerd en vandaag de dag staat de molen er behoorlijk fris en fruitig bij. De molen is vooral aantrekkelijk omdat hij niet alleen draait voor de Prins (met andere woorden: voor niets), maar dat hier werkelijk hout gezaagd wordt. Waait het een beetje door en zijn er voldoende handige handen beschikbaar, dan kan tot oplopen tot een productie van 50 meter planken per dag. Dat is ook echt te zien tijdens het bezoek; je ziet de boomstam opschuiven door de zaag waarbij aan de andere kant de planken-in-spe zichtbaar zijn.

Aan de voorzijde van de molen is overigens de “winkel” te vinden: grote stellingen met allemaal planken die vanwege het natuurlijke karakter van de grondstof. allemaal anders zijn. Wil je dus een of meer stukken hout kopen voor een tafel, stoel, kast of wat dan ook, neem dan ruim de tijd om precies de gewenste op te zoeken.

Loop je door de molen heen dan zie je eigenlijk het begin van het hele werkproces in het water. Daar liggen boomstammen lange tijd om te voorkomen dat ze na het zagen als een wokkel eindigen. En de molenaar achterblijft met een boek vol met klachten in plaatsen van blije klanten. Vervolgens kunnen de stammen via de helling naar binnen worden gesleept en op een van de zaagbanken gehesen. Nadat de boomstam is gefixeerd kan de molen en zaagmachine stampend zijn werk gaan doen.

Een van de aardige dingen tijdens het zagen is niet alleen de enorme dynamiek en de trillingen die doen vermoeden dat de molen binnen een jaar uit elkaar zal vallen, maar ook dat met zeer grote regelmaat de boomstam opnieuw moet worden gefixeerd. Als eenmaal aan de andere kant van de zaagbladen delen van de planken zichtbaar worden moeten deze ook worden vastgezet. Al met al is de molenaar samen met een vrijwilliger er maar druk mee en voor bezoekers is het een mooi gezicht.

De bovenverdieping is ook de moeite waard want hier is heel goed te zien hoe de draaiing van de wieken van de molen wordt omgezet in een op- en neergaande beweging voor de zaag. Je kunt hier ook de stelling op die op een hoogte van 5,5 meter zicht geeft op het omliggende landschap, met name de IJssel die hier niet ver vandaan stroomt.

Tot slot zijn, weer beneden, de wanden vol met kettingen, zaagbladen en andere benodigde materialen voor een gemiddelde Nederlander met vooral kantoor- en koffieautomaat ervaring best indrukwekkend.

Handige tips

Kom op een dag dat de molen open is maar ook dat er een lekker windje waait. In principe kan er ook gezaagd worden zonder wind, want er staat in de molen ook een motor. Toch blijft dat jammer, op pure windkracht zagen is natuurlijk het mooiste wat je kunt hebben.

De molen staat in Deventer, aan de overzijde van de IJssel. Je bent binnen heel kort tijd midden in de stad en die is werkelijk de moeite waard. Of je nu wilt winkelen, meer cultuur wilt opsnuiven of op een terrasje neerstrijken, in Deventer is het allemaal geen probleem.

Kritische noot

Staat de zagerij stil, dan wordt het al snel een dooie boel. Het ziet er nog steeds indrukwekkend uit, maar hoe het allemaal functioneert is dan toch moeilijker voor te stellen.

Prijs

Je bent welkom zonder de portemonnee te rekken, maar een vrijwillige bijdrage tovert wel een lach op het gezicht van de molenaar. Ook kun je natuurlijk donateur worden, of beter nog: koop een stuk hout om zelf creatief mee aan de slag te gaan.

Lengte bezoek

Als de molen in werking is dan kun je rustig de tijd nemen om te zien hoe stampend de boomstammen transformeren tot stoere planken. Een kwartier tot een halfuur is welbestede tijd en als je aan de praat raakt met de vriendelijke molenaar of een vrijwilliger kan het aangenaam uitlopen.

Horeca / overnachtingsmogelijkheden

Horeca in de molen is er niet en hier overnachten is ook niet de bedoeling. Maar in Deventer, en de directe omgeving ervan, zijn horeca en overnachtingsplekken te over. Zeker op de Brink in Deventer is het goed toeven. In de zomertijd is aan de IJssel (aan beide zijden) horeca met uitzicht op de langsstromende rivier en alles wat daar zo op vaart, van beroepsvaart tot cruiseschepen en zeker ook heel veel pleziervaart.

Praktische info/openingstijden

In het molenseizoen van april tot en met september is de molen in principe elke dinsdag en zaterdag open van 09:00 tot 17:00. Buiten deze periode, dagen en tijden kan in overleg ook

Meer…

Er helemaal zin in gekregen? Nog meer molens? Klik hier

Meer in Deventer doen? Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2020-1
Datum laatste update: 6 oktober 2020