Hollands Kaasmuseum – Alkmaar

Wie Alkmaar zegt, zegt kaas. Hoewel er werkelijk veel meer in deze stad is te vinden dan alleen dat, is de kaasmarkt en daarmee het Hollands Kaasmuseum een belangrijke reden om Alkmaar te bezoeken. In het Kaasmuseum vind je natuurlijk info over de historie van kaas, maar ook “van koe naar kaas”. Voor kinderen is er een apart interactief deel met spelletjes gecreëerd. Waar je overigens opvallend veel volwassenen ziet rondhangen…

Locatie/bereikbaarheid

Het Hollands Kaasmuseum is te vinden op het Waagplein in de Waag. Het is een toepasselijke locatie want op dit plein wordt in de zomertijd wekelijks de kaasmarkt gehouden. Vanaf de trein is het wel kwartiertje minuten wandelen, maar dan loop je ook meteen dwars door de binnenstad en dat is geen straf. De auto kan op een van de parkeerterreinen om het centrum worden geparkeerd.

Waagplein 2
1811 JP Alkmaar
https://www.kaasmuseum.nl

Geschikt voor

Dit is nu typisch zo’n museum waar je zo even naar binnen kunt lopen. Niet al te veel pretenties, laagdrempelig, en het is vooraf al duidelijk wat je te wachten staat. Ook voor kinderen hebben ze hun best gedaan er iets aardigs van te maken. Is het Instagram-waardig? Tja…dan moet het wel met een vette knipoog gaan.

Oordeel

Dit museum staat precies in de goede plaats en zit ook nog eens in het goede gebouw. Het is spijtig dat ze het moeten doen met een relatief beperkte ruimte, maar een goede indruk over kaasmakerijen in vroeger tijd krijg je toch wel. De vrijwilligers zijn vriendelijk en beantwoorden graag je vragen en helpen met het op gang krijgen van de film. Alles bij elkaar een leuke 7.

Wat ga je doen?

Het museum is ondanks de wat beperkte omvang toch opgedeeld in drie onderdelen. Natuurlijk is er iets over de geschiedenis van de kaasmakerij te vinden, van voor de tijd dat er grote fabrieken ontstonden die tot op de dag van vandaag voor hun rekening nemen. Verder, een beetje educatief maar het ligt er niet te dik bovenop, een onderdeel over hoe kaas nu eigenlijk wordt gemaakt. Tot slot, achteraan op de bovenste verdieping, een best leuk ingericht gedeelte voor kinderen met, hoe kan het anders tegenwoordig, interactieve schermen, bewegend beeld en geluid. Allerlei spelletjes zoals het hier niet te missen boter-kaas-eieren maar ook andere waar je nog wat van kan leren ook.

Geschiedenis/nostalgie

Op de eerste verdieping achteraan is een filmzaal waar een film is te zien van een minuut of 8. Een aanrader om mee te beginnen en bovendien kun je dan lekker even de benen strekken voordat je op je (kleine) rondtocht door het museum begint.

Tegenwoordig wordt ongeveer de helft van de Nederlandse melk omgezet in kaas. Dat gaat op zo’n industriële schaal dat weinig mensen daar een warm gevoel van zullen krijgen. Toch, qua hygiëne en prijs zijn de prestaties van de kaasfabrieken vandaag de dag absoluut goed te noemen. En als je kijkt naar het assortiment in een gemiddelde supermarkt dan zullen niet veel consumenten klagen. Een kijkje terug in de tijd naar de kleinere fabrieken waarvan er ooit meer dan 100 waren in Noord-Holland is best aardig. Of nog verder terug; hoe boeren zelf hun kaas maakten. Het gereedschap doet voor hedendaagse begrippen wat primitief aan, maar het heeft natuurlijk allemaal ooit goed gefunctioneerd. En dat roept dan meteen de vraag op hoe over 50 jaar kaas gemaakt zal worden. Die vraag blijft in dit museum in de lucht hangen.

Van koe naar kaas

Hoe wordt kaas eigenlijk gemaakt? Van melk, dat zullen de meesten nog wel weten. Maar dan? En hou oud is oude kaas eigenlijk? Of extra belegen? Het antwoord op dat soort vragen is hier te vinden.

Curieus genoeg wordt tegenwoordig nauwelijks meer Edammer kaas gemaakt in Noord-Holland, maar vooral Goudse kaas. Dan zie je dus op een kaas een etiket als: Noord-Hollandse Goudse kaas. Wat voor iemand die bij aardrijkskunde heeft opgelet er toch wel enigszins vreemd uitziet. Heel erg is het natuurlijk niet; Gouda, een stad in Zuid-Holland, staat bekend om zijn heerlijke stroopwafels, maar kaas? Kaas werd in de Goudse regio ook in vroeger tijd vooral gemaakt in de omliggende dorpen en hooguit, als het echt moest, in Gouda op de markt gebracht. Het zal nog even duren, maar wie weet wordt ooit Goudse kaas in Argentinië gemaakt. De koeien hebben ze er al.

Voor kinderen

Voor kinderen is er een interactieve speurtocht over kaas uitgezet. Daarnaast zijn er spelletjes die je op touchscreens kunt spelen. Als volwassene is dat stiekem ook best leuk en aangezien er van die leeftijdscategorie een overschot is in dit museum zie je dus opvallend veel grijze haren met de touchscreens in de weer. En jammer genoeg is de boel niet zo geprogrammeerd dat de computer je eenvoudig af en toe laat winnen.

Handige tips

De kaasmarkt is elke vrijdag van 10:00 tot 13:00, van april tot oktober.

Het Hollands Kaasmuseum zit op de eerste en tweede verdieping van het Waaggebouw. De tweede verdieping is tevens de bovenste in het gebouw en gelukkig is het dak niet met schrootjes of, nog vele malen erger, een systeemplafond, afgewerkt. Aanrader is dus ook op de tweede verdieping af en toe even naar boven te kijken, dan pak je dat gratis mee.

Onder het Hollands Kaasmuseum, ook op het Waagplein, zit de VVV. Daar kun je natuurlijk nog veel meer ideeën opdoen voor een leuk dagje Alkmaar.

Kritische noot

Het Hollands Kaasmuseum is betrekkelijk kleinschalig. Het kan hier helaas vanwege de ruimte niet, maar het hele verhaal over kaasmaken zou nog veel meer indruk maken als het live werd getoond zoals bijvoorbeeld bij bierbrouwerijen vaak het geval is. Ook een klein uitstapje naar alle anderen soorten kaas op deze wereld, en hoe deze worden gemaakt, zou helemaal niet verkeerd zijn. Of zou kaas over de hele wereld op dezelfde manier gemaakt worden?

Binnen het kaasmuseum gaat het over kaas, logisch. Toch, opeens zie je ook apparatuur die te maken heeft met het maken van boter. En ook aanvullende spullen rondom het maken van boter. Waarmee je als bezoeker in raadselen achterblijft: is boter een eerder stadium van kaas? Of wordt boter heel anders gemaakt, maar kan het wel in eenzelfde fabriek? Wie weet komt er naast dit museum nog eens een tweede museum om dat op te helderen.

Prijs

Volwassen betalen Euro 5,-, kinderen van 4 tot en met 12 jaar Euro 2,-. Een Museumkaart is hier geldig, evenals de AlkmaarPas.

Lengte bezoek

Het museum geeft zelf aan dat gemiddeld bezoekers een uurtje blijven. Voor gezinnen met kinderen die van de ene naar de andere zaal stuiteren zal dat beslist wat minder lang zijn. Ben je buitengewoon geïnteresseerd in de geschiedenis van kaasmaken, dan kun je hier rondlopen en -kijken tot sluitingstijd.

Horeca / overnachtingsmogelijkheden

Je zou toch zeggen dat kaasplankjes, kaasfondue etc. hier geen probleem zijn. Maar dat is het wel. Met een beetje geluk krijg je bij binnenkomst wel een lekker stukje kaas, dat dan weer wel. Elders in Alkmaar kom je verder, zoals tegenwoordig in veel binnensteden, geheel aan je trekken.

Praktische info/openingstijden

De openingstijden variëren gedurende het jaar en zelfs per dag nogal. Gewoonlijk is het museum van 10:00 tot 16:00 open en op zondagen van 13:00 tot 15:30. Maar in het zomerseizoen zijn de openingstijden ruimer, terwijl in het najaar de deuren op zondag gesloten blijven en in de wintermaanden bijna de hele week. Check daarom beslist op de website van het Hollands Kaasmuseum de actuele openingstijden om teleurstelling te voorkomen.

Meer…

Voor een overzicht van andere musea: Klik hier

IsDitLeuk.nl