Marinemuseum – Den Helder

“Duik in de wereld van de marine!”, hier bijna letterlijk. Dit museum brengt op heel aardige wijze het verleden en heden van de marine in beeld. De suppoosten zijn hier niet zomaar oppassers maar veelal ex-marine personeelsleden die uit eigen ervaring veel kunnen vertellen over het reilen en zeilen van het leven aan boord. Hoogtepunt vinden veel bezoekers de onderzeeboot Tonijn, maar vergeet de andere onderdelen van dit museum niet (allemaal).

Locatie/bereikbaarheid

Het museum is gevestigd op Willemsoord, het oude marineterrein van Den Helder. Vanaf Den Helder CS loop je via het centrum in 10-15 minuten naar het museum of je neemt de bus richting veerpont Texel. Wel op tijd uitstappen in dat geval, anders eindig je in Ecomare of bij de vuurtoren op Texel.

Met de auto kun je gratis parkeren op het terrein van het museum. Vanaf de N9 rij je Den Helder binnen en staat het Marinemuseum op de borden.

Hoofdgracht 3
1781 AA Den Helder
https://www.marinemuseum.nl

Geschikt voor

Het valt op dat naast de bekende grijze, witte en kale hoofden hier opvallend veel kinderen en gezinnen op bezoek komen. Zelfs tieners en twintigers zijn waarschijnlijk hier meer geïnteresseerd dan in een gemiddeld museum. Al met al moet je natuurlijk een beetje belangstelling hebben voor Defensie en marine, maar er is toch maar een plek in Nederland waar je letterlijk een onderzeeboot in kunt en dat is hier.

Oordeel

Ze hebben hier hun best gedaan om er niet alleen een “kijk”-museum van te maken, maar vooral voor de wat jongere bezoekers ook een doe- en ervaringsmuseum. En dat is best geslaagd, op veel plaatsen zie je kinderen en jongeren aan de slag. Terwijl ze er nog lol in hebben ook. Voor de ouderen zijn de verhalen van suppoosten wel de smaakmakers van het museum. Omdat de suppoosten merendeels afkomstig zijn uit de actieve dienst kunnen ze uit eigen ervaring vertellen. Een 8,5 is verdiend.

Wat ga je doen?

Het Marinemuseum bestaat uit een aantal onderdelen die je allemaal door een klein wandelingetje over het voormalige marineterrein, genaamd Willemsoord, kunt bereiken. Enkele gebouwen die in vroeger tijd bij de marine in gebruik waren zijn nu omgetoverd tot museum. Daarnaast kun je op het terrein de voormalige scheepsbrug van fregat de Ruyter bezoeken en, voor velen het hoogtepunt, de onderzeeboot Tonijn van binnen bekijken.

Hoofdgebouw

Het hoofdgebouw geeft toegang tot het museum met kaartverkoop. Kom je vanaf het treinstation, dan loop je waarschijnlijk via de “achterkant” het terrein Willemsoord op en kun je ook een kaartje kopen in het gebouw van de Geschutmakerij. Dat is het langgerekte gebouw aan de andere kant van het terrein.

Het hoofdgebouw is op zichzelf al een museumstuk. Het stamt uit 1827 als magazijn en de klok was op de hele werf zichtbaar en voor alle werknemers bedoeld. Binnen wordt in zes zalen de geschiedenis van de Nederlandse marine voor het voetlicht gebracht.

Via het hoofdgebouw is ook de loopbrug naar de onderzeeboot Tonijn te bereiken.

Scheepsbrug en radarbol geleidewapenfregat De Ruyter

Hr. Ms De Ruyter was tussen 1976 en 2001 het vlaggenschip van de Koninklijke Marine. Meest opvallende is de grote radarbol bovenop met een 3-D radar. Hiermee werden indien nodig meer dan 100 doelen tegelijk getraceerd tot op honderden kilometers afstand. Dat maakte dit schip heel geschikt voor commandovoering, onderzeebootbestrijding en luchtverdediging. Je kunt de bol bezoeken en dat is zeker een aanrader. Hieronder zit de commandobrug en daar zullen kinderen meteen op afduiken. Vanuit de originele stoelen kun je proberen het schip op koers te houden. Tenminste, je kijkt hier niet naar buiten maar naar een aantal schermen waarop uitleg is te zien over wat de marine zoal doet. Enige zelfpromotie is de marine hier niet vreemd.

Naast de brug en de radarbol zijn er ruimtes te bezoeken die zijn volgestouwd met apparatuur. Als je pech hebt is er tijdens je bezoek sprake van een crisissituatie en kun je meemaken hoe dat tot een goed einde wordt gebracht. Hopelijk.

Geschutmakerij

De geschutmakerij is een gebouw uit 1825. Als je hier binnenloopt kom je eerst boven bij een best fraai gemaakte film over de marine, de werf en de geschiedenis. Daarna kun je op de bovenverdieping aan de hand van foto’s meer te weten komen over de werf en de mensen die er werkten. Ook van verschillend beroepen wordt een en ander verteld. In volgende ruimten wordt je aangezet om zelf eens een scheepsknoop te leggen, of te bekijken hoe touw wordt gemaakt. Beneden is een opstelling van allerhande soorten apparatuur, van elektriciteitsvoorziening tot radar. En niet te vergeten, het nodige geschut dat op schepen was geïnstalleerd.

Onderzeeboot Tonijn

Voor velen het hoogtepunt van het bezoek aan het Marinemuseum is de onderzeeboot Tonijn. Hij ligt nu letterlijk op het droge, maar tussen 1960 en 1992 was een klein handje vol van dergelijke onderzeeboten in actieve dienst. Je klimt door het ene luik naar binnen en uiteindelijk kun je er een heel eind verderop via een ander luik weer uit. En dat is maar goed ook, want er zijn genoeg plaatsen in de boot waar je elkaar maar nauwelijks kunt passeren. Het huidige eenrichtingsverkeer is geen slechte zaak. Maar beeld je eens in hoe dat moet zijn geweest met 67 man, onder water, zonder extra zuurstof maar wel flink wat rokers (ja, dat was toegestaan). De onderzeeër klapt bijna uit elkaar van de apparatuur die er nog steeds staat zoals deze ooit in gebruik was en ook een aantal torpedo’s hangen in de rekken.

Het alleraardigst zijn wellicht nog wel de verhalen van de suppoosten die het dagelijks leven aan boord zeer levendig voor het voetlicht brengen. Vragen vinden ze alleen maar leuk; het is hun kans om een gemiddelde landrot eens flink op stang te jagen. Rondlopend kom je vanzelf langs heel wat bedden, de keuken, eetruimtes, een aparte hut voor de kapitein die je in vierkante centimeters kunt opmeten, heel veel apparatuur om gegevens te verzamelen van schepen van het toenmalige Warschau Pact, periscoop en wat al niet meer. Van de aandrijving zie je relatief weinig maar zodra je de boot hebt verlaten kun je via een kijkgat in de buitenwand er toch nog iets van zien.

Bijzonder was trouwens dat deze boot al 100% elektrisch voer. De boot had dan ook een accupakket waar een gemiddelde Tesla tegenwoordig nog van kan dromen. Op het moment dat de boot boven water kwam werd de dieselmotor gestart om de accu’s weer op te laden. En kon tegelijkertijd de boel een beetje gelucht….

Het museumterrein

Op het museumterrein is, naast de hierboven genoemde gebouwen en vaartuigen, nog een Monument te vinden genaamd “Schaduwen van Licht”. Hier wordt jaarlijks een herdenking gehouden voor alle militairen en burgerpersoneel die in de loop der jaren zijn omgekomen. Verderop staat een bank genaamd “Gedenkbank van De Jongh” waarmee de officier Johan August De Jongh wordt herdacht die op 4 oktober 1917 een drenkeling redde maar daarbij zelf om het leven kwam. Tot slot, en dat is nog wel het aardigste, is het terrein ook in gebruik voor beëdigingen en oefeningen. Je kunt er zomaar militairen in vol ornaat tegen het lijf lopen en dat maakt dit terrein extra bijzonder.

Absoluut doen – Aanraders – Ook leuk

Het museum is behoorlijk groot dus als je toevallig al je aandacht aan het begin al verbruikt dan eindig je geestelijk dood aan het eind. De meesten vinden de onderzeeboot Tonijn het hoogtepunt dus probeer daar genoeg energie voor over te houden. Of keer het toch om; ga eerst naar de onderzeeër en kies dan verder wat te doen.

Laat maar zitten

Tja, het museum heeft zoveel te bieden dat het wijs is te kiezen wat je het meest interesseert. Overal langs racen is echt geen goed plan en zeker kinderen zullen er dan al snel genoeg van hebben. Dat is jammer, want dan zie je ook de voor jou wel heel interessante onderdelen niet meer of niet goed. Je wordt hier niet in de isoleercel gegooid of gekielhaald als je niet alles hebt gezien/gedaan voordat je het terrein verlaat, dus maak er zelf ook geen probleem van.

Handige tips

Het Marinemuseum in Den Helder lijkt wel een beetje op een opvangplek voor gepensioneerd marinepersoneel. Marinepersoneel had regelingen waardoor zij al zeer vroeg, zo tussen de 50 en 55, met pensioen konden gaan. Om dan toch wat om handen te hebben en in dezelfde sfeer werkzaam te blijven is een baan bij dit museum geen onlogische keuze. Dat betekent dat de mensen die hier als suppoost rondlopen barsten van de kennis over het leven binnen de marine, en vaak ook in dienst zijn geweest in het onderdeel waar je bent. Ben je in de onderzeeboot Tonijn, dan heb je dikke kans dat daar iemand aanwezig is die mooie verhalen kan vertellen over het leven aan boord toen deze boot nog in dienst was.

Alle vragen die je hebt kunnen ook op soms zeer smeuïge manier worden beantwoord. Zoals bijvoorbeeld hoe het ging met roken aan boord van de onderzeeër (wat dus was toegestaan, kun je je het je voorstellen na een paar dagen zonder verversing van de lucht onder water?). Ook de hygiëne aan boord wordt zeer beeldend voor het voetlicht gebracht. En niet te vergeten hoe vervolgens, na een paar weken op zee, sommige mariniers met de trein naar huis gingen. Onder de treinpassagiers waren de personeelssleden van de onderzeeboten, samen met hun vuile was, niet de meest gewenste gasten.

Bij een bezoek aan het Marinemuseum kan het weer je wel in de weg zitten. Je moet namelijk van gebouw naar gebouw en tja, als je spullen met jas dan net in een kluisje zitten… Het vereist wat handigheid om bij kou of regen niet te bevriezen of doornat te worden, terwijl je als je binnen bent toch geen last hebt van je spullen. Kluisjes zijn overigens gratis, wel even een losse euro meenemen.

Nog meer over het militaire bedrijf in Nederland aan de weet komen? Er zijn nog drie andere Defensiemusea in Nederland te vinden:

Kritische noot

Dit museum brengt het hele marinebedrijf voor het voetlicht. Maar wel redelijk kritiekloos. Bijvoorbeeld het probleem dat militairen geneigd zijn “de vorige oorlog te willen winnen” en dus vooral spullen willen hebben die daarvoor geschikt waren en niet voor het mogelijk komende conflict, daar zie je niets van. Ook de gigantische bedragen die worden uitgegeven aan vaartuigen en apparatuur die uiteindelijk in de hele levensduur alleen worden gebruikt om te oefenen en nooit operationeel ingezet zou een onderwerp kunnen zijn. En tot slot; hoe nodig defensie ook is, het menselijk leed wat er door veroorzaakt wordt is toch ook wel een thema wat aandacht verdient.

Prijs

Volwassenen betalen een schappelijke prijs van Euro 10,50 tenzij je een museumkaart hebt, dan mag je gratis naar binnen. Voor kinderen van 4 tot en met 12 moet Euro 6,50 worden neergeteld. Verder zijn er nog talloze kortingsmogelijkheden voor groepen en bij CJP-passen en passen die bij defensie in omloop zijn. Ook voor groepen en kinderfeestjes zijn er mogelijkheden en tot slot is er een combikaart te koop waarmee je ook toegang hebt tot het iets verderop gelegen Reddingsmuseum. Kijk op de site van het Marinemuseum voor alle mogelijkheden.

Lengte bezoek

Je kunt hier met groot gemak uren rondbrengen. Ook voor kinderen is er genoeg te zien en vooral ook te doen. Veel onderdelen zijn zo gemaakt dat je er letterlijk met je handen aan mag zitten. En als een apparaat toch iets te robuust wordt getest door een stevig uit de kluiten gewassen kind dan wordt dat door een suppoost vriendelijk gecorrigeerd.

Horeca / overnachtingsmogelijkheden

Wil je eens overnachten in een onderzeeër? Helaas, het is een mooi idee, maar toch niet de bedoeling. En ook elders op het terrein is het de bedoeling dat je na 17:00 weer bent vertrokken. Horeca is wel aanwezig in dit museum evenals verderop op dit terrein en in het centrum van Den Helder dat niet ver hier vandaan is.

Praktische info/openingstijden

Van april tot en met oktober is het museum dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur. In de winterperiode van november tot en met maart is het op de maandag gesloten, behalve met schoolvakanties. En tot slot: Op Koningsdag, eerste kerstdag en op nieuwjaarsdag is het, niet geheel onlogisch, ook gesloten.

Nog meer musea

Voor een overzicht van andere musea: Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2020-1
Laatste update: 28 februari 2020