Museum Schokland ligt op de voormalige Middelbuurt op Schokland en omvat vrijwel de gehele nog bestaande bebouwing aldaar. De ruime geschiedenis, van de ijstijd tot aan de middeleeuwen, de ontruiming in de 19e eeuw, de inpoldering en de huidige tijd komen in dit museum allemaal aan bod. Bij elkaar is het een must-see (niet overdreven!) als je geïnteresseerd bent in Schokland en een bezoek aan het eiland brengt.

Locatie/bereikbaarheid

Schokland is per auto eenvoudig te bereiken, al vanaf de N50 staan borden die verder de (niet al te ingewikkelde) weg wijzen. Ook met de fiets kom je er vast eenvoudig, maar met het OV is het een wat ander verhaal Je kunt tot Ens komen maar daarna wordt het een wandeltocht van een kilometer of 3 of met de regiotaxi het laatste eindje afleggen.

Middelbuurt 3
8319 AB Schokland
https://www.museumschokland.nl

Geschikt voor

Dit eiland wordt vooral bezocht door wat oudere tot hoogbejaarde stelletjes hoewel je toch ook de nodige gezinnen met rondrennende kinderen tegenkomt. Voor jonge kinderen is de geschiedenis die begint met de ijstijd en de holenberen best spannend en er zijn wat elementen toegevoegd, zoals het zelf zoeken en passen van scherven van potten, die best leuk zijn voor de jeugd. Zijn de kinderen al wat ouder, dan wordt het hier een lastig verhaal en tieners zullen al snel met een gezicht als een oorwurm rondlopen.

Oordeel

Dit museum geeft een goed beeld van Schokland door de eeuwen heen en het ruime buitenterrein wordt goed gebruikt om extra kunst tentoon te stellen die de verbinding met het eiland en de geschiedenis ervan goed weet te treffen. Alles bij elkaar verdient dit museum een echte aanbeveling en een dikke 8,5.

Wat ga je doen?

Het museum begint met een winkel en horeca, maar als je je daar doorheen hebt geslagen word je in het binnenmuseum aan de hand genomen met een reis door de tijd. De ijstijd bracht een grote hoeveelheid stenen, die in Drenthe zijn gebruikt om hunebedden te maken, en ook op Schokland zijn terug te vinden. Ook dieren van een formaat, zoals holenberen en mammoeten zwerven in die tijd hier rond. Meer naar het heden, maar altijd nog 6500 jaar geleden, kwamen de eerste mensen hier terecht. Hoogtepunt van deze periode in dit museum zijn een aantal prehistorische menselijke voetafdrukken van circa 4000 jaar oud. Ze werden in 1984 nabij Schokland gevonden. Je loopt er zo voorbij, dus even opletten…

Vervolgens wordt er ruimschoots aandacht besteed aan de 19 eeuw, waar de enorme armoede van de bevolking opvalt. Het werd steeds minder goed mogelijk op het eiland vee te houden en landbouw uit te oefenen en de de bevolking werd afhankelijk van visserij en losse klussen vanuit de overheid. In de wintertijd, waarin beide stilvielen, leidde dat zelfs tot hongersnood. Ook vandaag de dag zijn de berichten hierover schrijnend om te lezen.

In 1859 was het genoeg geweest en werd vanuit de overheid het initiatief genomen het eiland te ontruimen. De inwoners kwamen terecht in de toenmalige dichtbij gelegen stadjes aan de Zuiderzee zoals Kampen en Kuinre. Overigens bleven een paar mensen achter in verband met de vuurtoren en het kleine onderhoudswerk dat op het eiland moest blijven gebeuren. En grappig genoeg zijn er foto’s te zien van dagjesmensen die het eiland aan het begin van de 20e eeuw bezoeken. Ook bleef het eiland in gebruik als schuilplaats voor boten die onverwacht in slecht weer op de Zuiderzee terecht kwamen.

Aan het eind van je tocht door de verschillende zalen van het museum kom je in de leuk ingerichte filmzaal. Gezeten in een echte strandstoel met echt zand onder je voeten kun je nog eens, op film, de geschiedenis van Schokland aan je voorbij laten trekken. Daarna wordt het de hoogste tijd om het buitenterrein te gaan verkennen.

Naast het museum staat een kerk met pastorie. De kerk is niet heel bijzonder oud; hij stamt uit 1834 en is door Waterstaat (het Rijk) gefinancierd. Vandaar de naam: Waterstaatkerk. Hij is feitelijk dus maar kort in gebruik geweest, want in 1859 moesten de bewoners vertrekken. Het interieur is alleraardigst en in de pastorie erachter is een tentoonstelling te zien.

Op het buitenterrein springt de houten zeewering, rondom de kerk, vast het meest in het oog. Het is een reconstructie want de oorspronkelijke houten zeewering is in de Tweede wereldoorlog, toen de Noordoostpolder was drooggevallen, geheel gesloopt. Het hout kon in die tijd goed worden gebruikt voor het bouwen van onder andere bruggen. Op de zeewering is te zien hoe hoog het water normaal gesproken stond, maar iets verder op een schuur is ook aangegeven hoe hoog het water in 1825 kwam. Heel hoog…

Naast alle verdere buitenkunst, die overigens beslist goed getroffen is in relatie met de omgeving, is hier de schuur nog te vinden van de ijsvlet/ijsloper van Schokland. Helaas is de ijsvlet er zelf niet, maar voorstelbaar is vast nog wel dat in de wintertijd, met flinke vorst, er niet gevaren kon worden maar met de ijsvlet van Schokland naar het vaste land kon worden gegaan. Bepaald gevaarloos was het niet, want hij moest door een aantal mannen over het ijs worden getrokken.

Ook het bekijken waard zijn de waterputten waarin water voor de bewoners werd verzameld. Waterleiding was natuurlijk op het eiland niet te vinden, en bepaald fris zal het water niet altijd zijn geweest…

Het meest noemenswaardig aan alle kunst die te zien is is waarschijnlijk het beeld van Kiny Copinga uit 2004, getiteld “Geen weg terug”. Krachtig wordt verbeeld de vrouw die voor de laatste maal door de open deur gaat en definitief het eiland zal verlaten. Daarnaast ligt de plaquette met het koninklijk besluit van Willem 3 om het eiland in 1859 te ontruimen.

Weetje over Schokland

Schokland is in de afgelopen eeuwen flink gezakt door de ontwatering vanwege de landbouw. Na de inpoldering begon dit proces opnieuw vanwege het omliggende drooggevallen land en het daardoor dalende grondwaterpeil. Niet alleen het vaste land waar de Noordoostpolder tegenaan ligt heeft daar dus flink last van, maar Schokland evengoed. Tot nu toe is het eiland hierdoor maar liefst 1,5 meter gezakt. Waar dit uiteindelijk zal eindigen is nog ongewis.

Aanbevelingen/handige tips

Het binnengedeelte van het museum is op meer plaatsen toegankelijk, maar het is toch werkelijk wijs te starten bij de deur rechts van het toegangspoortje. Anders loop je in de historie van Schokland gezien de verkeerde kant op.

Voor kinderen zijn in hete museum allerlei doe-dingen te vinden. Op het buitenterrein, vlakbij de boot die daar ook ligt, is een bescheiden speeltuin te vinden. Welk museum in Nederland kan dat ook zeggen? Al met al is een museum doorgaans niet de plek om kinderen mee naar toe te nemen, maar deze…

Kritische noot

In al haar wijsheid heeft de overheid de N352 dwars over Schokland aangelegd. Daardoor is het eiland, net als vroeger, weer in tweeën verdeeld. Nu is het niet de drukste weg van Nederland, maar toch wel een beetje hinderlijk aanwezig.

Prijs

Prijzen voor dit museum zijn als volgt:

Volwassenen: € 7,50
Kinderen 6 t/m 11: € 5,00
Kinderen 0 t/m 5, Museumkaart en Vrienden van Schokland: gratis
Gezinskaart (2 volw / 2 kind): € 22,50
CJP: € 5,00
Groep vanaf 20 personen, per persoon: € 5,00

Lengte bezoek

In dit museum ben je zo een mooi uurtje zoet en als je er rustig voor gaat zitten en het verleden op je in laat werken nog wel langer. Ga je tenslotte ook nog bij het restaurant zitten, dan kan het zomaar uitlopen op een mooi dagdeel en dat bereik je zeker als je een wandeling of fietstocht van een kilometer of 10 over het eiland er aan vastknoopt.

Horeca / overnachtingsmogelijkheden

Op het terrein van het museum, maar nog wel in het openbare gedeelte, is horeca te vinden. De openingstijden zijn gelijk aan die van het museum. Overnachten is sinds 1859 niet meer de bedoeling op Schokland en zul je dus elders moeten doen.

Praktische info/openingstijden

Museum Schokland is het hele jaar geopend van dinsdag t/m zondag van 11.00-17.00 uur. In de schoolvakanties is het museum ook op de maandagen op dezelfde tijden geopend. Met feestdagen is het museum eveneens geopend met uitzondering van Eerste Kerstdag en Nieuwjaarsdag.

Nog meer musea

Nog meer musea bezoeken? Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2019-1
Datum laatste update: 22 juli 2019