Het Westfries Museum klapt bijna uit elkaar van de voorwerpen uit de Gouden Eeuw en de periode daar net voor en na. Hoorn was in dit tijd beslist op zijn hoogtepunt en de rijkdom puilt bijna letterlijk het museum uit. In 25 kamers en ruimtes word je ondergedompeld in de Gouden Eeuw. Meest bijzonder is misschien nog wel dat niet alleen de inhoud van het museum beslist de moeite waard is, maar de gebouwen waarin het is ondergebracht op zichzelf ook.

Locatie/bereikbaarheid

Het Westfries Museum is te vinden aan de Roode Steen, het plein midden in het centrum van Hoorn. Hoorn is met de trein prima bereikbaar vanaf Amsterdam en eventueel Enkhuizen. Bussen komen hier ook uit alle windstreken samen en vanaf Medemblik is de stad te bereiken met de stoomtram. De A7 (Amsterdam – Afsluitdijk) loopt vlak langs Hoorn dus ook met de auto is Hoorn geen groot binnenlands avontuur.

Roode Steen 1
1621 CV Hoorn
https://wfm.nl

Geschikt voor

Hoewel dit museum de bekende grijze golf trekt, is een bezoek voor kinderen aan het Westfries Museum beslist geen grote opgave. Er zijn genoeg leuke dingen te zien, het museum is een beetje kruip-door-sluip-door aaneenschakeling van drie huizen en last but not least; je kunt naar een heuse VR-voorstelling.

Oordeel

Dit museum heeft niet alleen veel kunstwerken die de moeite waard zijn, de gebouwen waarin het museum is gevestigd zijn op zichzelf al reden om naar Hoorn af te reizen. Het is duidelijk dat de Gouden Eeuw, hoe je ook over de schaduwzijde ervan mag denken, hier tot grote rijkdom heeft geleid en tot op de dag van vandaag kun je daarvan genieten. Een dikke 9.

Wat ga je doen?

Het Westfries Museum bezit maar liefst 30.000 objecten. Gelukkig hoef je ze niet allemaal te bekijken maar er zijn hier 25 (stijl)kamers en ruimtes te vinden waarin de meest fraaie en bijzondere exemplaren zijn te zien. Het grootste deel van de collectie stamt uit de Gouden Eeuw en de periode ervoor en erna, tussen 1500 en 1800.

Voordat je binnenloopt is alleen al de buitenzijde de aandacht waard. Het museum is namelijk gevestigd in een ronduit prachtig pand uit 1632: het oude Statencollege. Hier waren zeven steden vertegenwoordigd en dat is buiten op de getrapte gevel, maar ook binnen in de huidige schutterijzaal nog te zien. Aan de andere kant van het gouden toegangshek is de uitbreiding van het museum te zien. Dat lijkt één pand maar feitelijk zijn het er twee.

Nadat je de kassaformaliteiten hebt afgehandeld en de audiotour (aanrader) opgepikt kun je meteen links het oude gebouw induiken en de eerste kennismaking valt vast niet tegen. Deze kamer ademt de sfeer van weleer en schilderijen, tafel, stoelen en een fraai beschilderde kist vormen een interessante inhoud van deze kamer. Ook de scheepjesklok (let op de bewegende scheepjes) is een buitengewoon exemplaar. Meteen daarop kom je in een opeens wel heel koud aandoende hal, maar de schilderijen van oud-Hoorn en het schild aldaar maken veel goed. Je kunt de weg vervolgen naar boven of naar de Schutterijkamer, maar geen slecht idee is eerst naar de kelder af te dalen.

In de kelder is een maquette van Hoorn te zien die is gebaseerd op de kaart van Blaeu. De maquette is 5×6 meter en het aardige ervan is dat aan de hand van vijf vertellers in filmpjes van ongeveer drie minuten een bepaald aspect wordt belicht: de architect, de docent, de stadsgids (2x), en de schipper. Via best handige verlichting is het ook voor niet-Horinezen te volgen. Verder is er in de andere kelderruimtes onder andere heel wat zilver en tin te vinden maar grappig genoeg ook veel voorbeelden van tegelwerk. Een imposant geschilderd zevenluik besluit het bezoek aan de kelder.

Weer boven gekomen kun je verder richting Schutterijkamer. Voordat je daar terecht komt sta je eerst in wederom een kamer, je bent eigenlijk pas net op gang in dit museum en je struikelt al over de mooiigheid, waar een van de hoogtepunten een schilderij met twee voornaam kijkende heren en een kistje is. Grappig genoeg is precies dat kistje ook pal voor het schilderij in het echt te zien.

Daarna kom je in ongetwijfeld de mooiste ruimte van het gebouw; de tegenwoordige schutterijkamer. De schuttersstukken staan strak tegen elkaar in het gelid, metershoog, aan de ene zijde en dit geheel kan zich behoorlijk meten met het Rijksmuseum. Vergeet de andere kant echter niet en vooral; kijk naar het bijzondere houtsnijwerk in de balken van het plafond. Kijk je uit de ramen naar buiten dan heb je vanaf hier een fraai zicht op het plein met het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen middenop en de Waag aan de andere zijde.

Op naar de 1e verdieping waar je komt via een oude, nog oorspronkelijke, houten wenteltrap. Direct rechts is papierkunst te zien dat je bepaald niet in ieder museum tegenkomt. Oude technieken zorgen voor mooi reliëf en als je bedenkt dat dit al honderden jaren oud is… Wel vaker in andere musea te zien zijn schilderijen van anatomische lessen. Ook hier dus niet te missen en kennelijk vonden schilders dit type tamelijk lugubere tafrelen aantrekkelijke onderwerpen voor een schilderij.

Weer een ruimte verder kom je terecht in de wereld van de exotische dieren. Tegenwoordig kijken we er niet zo snel meer van op, maar in de tijd zonder Netflix, BBC en EO waren dieren uit andere werelddelen bepaald een bezienswaardigheid. Nog steeds doet de ruimte waarin de opgezette dieren zijn ondergebracht een beetje vervreemdend aan. Aan de andere zijde is, wat minder spannend, aandacht voor kunst waarin kinderen de hoofdrol spelen; van schilderijen tot wieg.

Je komt nu vanzelf, zonder dat je het echt doorhebt, in het andere gedeelte van het museum terecht. Aldaar is een grote diversiteit van voorwerpen te zien. Overal waar je kijkt is wel wat te zien; van een kluis tot een bedstede en wijnvaten, van een fraai beschilderde kast tot oude geschriften.

Een van de meest traumatische gebeurtenissen in de recentere geschiedenis van het Westfries Museum is de roof van 24 schilderijen en 70 zilveren objecten in 2005. Inmiddels zijn 5 van de schilderijen in de Oekraïne teruggevonden en gerestaureerd. De rest is nog steeds spoorloos. De gerestaureerde schilderijen zijn inmiddels weer te zien en vergeleken met de staat waarin ze in 2015 terugkeerden in het museum is het bijzonder hoe goed de restauratie is gelukt.

Een volgende ruimte geeft een overzicht van werk van Johannes Bosboom. Deze kunstenaar heeft in de 19e eeuw Hoorn op allerlei manieren vereeuwigd en dat is de moeite waard. Je keer terug in het oude gebouw en komt terecht in de VOC-tijd. Naast de onontkoombare schilderijen is een ruimte met daarin een oude kaart van Bataviastad, uit 1627, een absoluut hoogtepunt. De rest van deze ruimte is gevuld met talloze artefacten uit de VOC-tijd; producten, kleding en schepen. Op een groot schilderij spat de grote verworven rijkdom er weer vanaf.

Loop je nogmaals via de houten wenteltrap en verdieping omhoog, dan zijn op de zolder van het voormalige gebouw van het Statencollege twee cellen te zien. Het gebouw heeft namelijk in de 18e/19e eeuw als rechtsbank gefungeerd en dit zijn daar nog overblijfselen van.

Ben je eenmaal weer beneden aangekomen dan kun je via de toegang tegenover de kassa naar de wisselende expositie. Maar niet voordat je links en rechts in de gang nog twee aparte stijlkamers hebt gezien. Ook hier is, maar je raakt er bijna aan gewend in dit museum, weer sprake van een enorme overdaad. Alleen al een kast die bijna bezwijkt aan het porselein geeft al aan in welke rijkdom Hoorn heeft geleefd.

Tot slot, als je nog puf overhebt, is er een aparte ruimte ingericht als Virtual Reality-ruimte. Met een VR-bril wandel je virtueel door het Batavia van 1627. Kinderen en jongeren vinden dit natuurlijk helemaal geen verkeerd idee, maar ook voor ouderen is het een leuke ervaring. Wel even online reserveren of bij binnenkomst bij de balie is verstandig, het aantal plekken is beperkt. Toch liever een echte bizarre ervaring? Dat zeggen veel mensen wel van het tegenwoordige Batavia: Jakarta. Een chaotische miljoenenstad met de sfeer van Zuidoost Azië.

Handige tips

Als je weinig tijd hebt kun je de topstukken route volgen.

Neem in ieder geval de audiotour mee, je komt dan overal en je wordt net even wat beter gewezen op bijzondere objecten per ruimte. Heel prettig is dat deze audiotour je steeds de mogelijkheid geeft meer informatie te krijgen over een specifiek onderdeel of door te lopen naar een volgende ruimte.

Er is een ruimte waar je virtueel, met een VR-bril op je hoofd, door het Batavia van 1627 kunt lopen. Een aanrader, maar online reserveren is beslist verstandig omdat het aantal plaatsen beperkt is. Eventueel kun je ook bij binnenkomst bij de balie vragen of er nog plekjes vrij zijn.

Vergeet de kelder van het museum niet. Daar is een maquette te vinden aan de hand waarvan op een heel aardige wijze diverse thema’s van Hoorn voor het voetlicht worden gebracht.

Achteraf nog wat terugzien? Op de website van het museum staat een beeldbank waarin het gedigitaliseerde deel van de collectie, inmiddels meer dan 5000 objecten, terug is te vinden.

Kritische noot

Dit is een van de zeldzame musea waar je als rolstoelgebruiker bij de voordeur strandt. Door alle trappetjes over de verdiepingen heen en tussen de verschillende panden is het helaas niet anders, maar het blijft opmerkelijk.

De kans op museumbenen is hier niet gering. Het aanbod is zo groot dat het wel iets teveel van het goede kan worden. Een gedeelte overslaan en wellicht later nog eens terugkomen is daarom werkelijk geen gek idee. Hetzelfde probleem geldt in nog sterkere mate als je een combiticket koopt voor meerdere musea. Het wordt dan, zelfs met een lange pauze op een terras op de Roode Steen, helemaal een ervaring die over the top gaat.

Prijs

Voor een volwassene verwachten ze hier een betaling van Euro 9,- bij de kassa. In het geval van 65+ krijg je 1,50 korting. Tot 18 jaar, met een museumkaart of VIP-kaart van de BankGiroLoterij mag je gratis naar binnen. Er zijn combitickets te koop, zie de website van het museum voor alle mogelijkheden.

Lengte bezoek

Het zal hier niet meevallen het bezoek te beperken. Het museum heeft veel te bieden en zeker geen “zaalvulling”. Je bent dus zo een paar heerlijke uurtjes zoet. Zoals al aangegeven kan het allemaal iets teveel van het goede worden en een beetje focussen en wellicht later nog eens een keer terugkomen is bepaald niet het slechtste idee.

Horeca / overnachtingsmogelijkheden

In het museum is een relatief beperkt café voor koffie, thee en dergelijke. Op de Roode Steen, het plein voor het museum, is echter een grote hoeveelheid horeca te vinden. Overnachten in Hoorn, een aanrader als je uitgebreid de tijd wilt nemen om de rest van de stad te bekijken, is geen punt. Aanrader is het Gevangenishotel in, je raadt het al, de oude gevangenis van Hoorn.

Praktische info/openingstijden

Het museum is tussen 1 april en 1 november van maandag tot en met vrijdag open 11:00 – 17:00. In het weekend gaat het buitengewoon fraaie hek om 13:00 open om ook om 17:00 te sluiten. In de winterperiode is het museum op maandagen dicht en dat geldt ook voor nieuwjaarsdag, koningsdag, 1e kerstdag en de 3e maandag in augustus. Die laatste dag wordt van je verwacht dat je vooral buiten rondloopt in Hoorn, het is dan lappendag.

Meer…

Voor een overzicht van andere musea: Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2019-1
Laatste update: 30 december 2019