Bezoek en beleef Schoonebeek. Wat is hier allemaal leuk? En wat kun je net zo goed overslaan?

Schoonebeek is landelijk vooral bekend vanwege de oliewinning. In vroeger tijd werd dat uitgevoerd door karakteristieke Jaknikkers die hier verspreid in het landschap stonden. Tegenwoordig wordt het gedaan met stoominjectie en naast de torens die daarvoor nodig zijn valt ook het buizenstelsel dat hier aan de zuidzijde van het dorp door de akkers loopt erg op. Aanrader zijn verder de Saksische boerderijen die te zien zijn aan het Oostersebos en Westersebos. Tot slot kun je sinds een paar jaar binnenlopen in een museum in het centrum waar aandacht is voor de geschiedenis van de oliewinning en, best een beetje bijzonder, zandtapijten die door boerinnen ter versiering op de kale vloeren in de boerenwoning werden aangebracht.

Locatie

Schoonebeek ligt ten zuiden van Emmen in de provincie Drenthe.

Tips en aanbevelingen

De naam Schoonebeek zal met name de ouderen vast nog bekend in de oren klinken in verband met het olieveld dat hier onder de grond zit. Het is meteen een van de bijzonderheden van het dorp; niet op veel andere plaatsen in Nederland wordt olie gewonnen. En omdat je ook de Duitse werkwijze zelfs vanaf Nederland goed kunt observeren is het voor geïnteresseerden helemaal de moeite waard. En anders ga je gewoon midden in het dorp een kopje koffie drinken en heb je in ieder geval één jaknikker gezien.

Kritische noot

Schoonebeek bestaat al vele eeuwen maar is pas sinds het begin van de oliewinning in 1946 flink gegroeid. Daarmee is een deel van het dorp redelijk recent en vooral voor buitenstaanders niet bijster interessant.

Wat is er te doen/bekijken in Schoonebeek?

Museum Zwaantje Hans-Stokman’s Hof

Wat een bijdrage van de NAM al niet kan doen. Tegenover het oude gemeentehuis is een nieuw museum verrezen waar de permanente tentoonstelling draait om, hoe kan het anders, aardolie. Natuurlijk is er aandacht voor de start van de winning na de Tweede Wereldoorlog, de gevolgen die het had voor Schoonebeek en de huidige winning die in 2011 weer van start ging. Daarnaast is er een expositie van collectie originele stenen en vuistbijlen uit de prehistorie. Bijzonder zijn de zandtapijten die, meestal eens per week, als versiering op de kale vloeren van boerderijen werden aangebracht. De boerenkeuken zag er op die manier op z’n zondags uit. Meer info: http://zandstrooiboerderij.nl/

Jaknikkers

Ooit stonden in Schoonebeek en omgeving zo’n 100 Jaknikkers om olie uit de grond te pompen. Ze zijn bijna allemaal verdwenen maar op het centrale plein van Schoonebeek staat er nog een. Olie komt hier niet meer uit de grond omdat de olie in de loop van de jaren steeds stroperiger is geworden. Onder andere op de weg naar Nieuw-Schoonebeek staat er nog een.

Saksische boerderijen (aanrader)

Hoewel je het niet direct zou verwachten heeft Schoonebeek 34 rijksmonumenten. Het zijn merendeels Saksische boerderijen aan het Oostersebos en Westersebos. Een enkeling staat in Middendorp. Hoewel het slechts bescheiden groepjes boerderijen zijn is het beslist de moeite waard om hier langs te rijden.

Huidige olie-installaties

In 1943 werd in Schoonebeek een olieveld gevonden dat uiteindelijk het een na grootste op het Europese vasteland bleek te zijn (1 miljard vaten). Met Jaknikkers (zo genoemd vanwege hun op- en neergaande beweging) werd de olie naar boven gepompt en met treinen afgevoerd naar Rotterdam. In 1996 werd deze werkwijze gestaakt. Vanaf 2011 is de oliewinning opnieuw gestart door middel van stoominjectie waarmee de olie meer vloeibaar wordt en eenvoudiger opgepompt kan worden. Vlakbij de Duitse grens, langs de Portlandweg, zijn de nieuwe installaties en pijpleidingen goed te zien. Aan de Duitse zijde, een olieveld houdt zich nu eenmaal niet aan landsgrenzen, zie je de Duitse installaties met nog wel de traditionele Jaknikkers waarmee ze aldaar de olie oppompen.

Luchtwachttoren 7Z3

Aan het Schoonebeekerdiep die de grens vormt tussen Nederland en Duitsland staat een luchtwachttoren. Deze luchtwachttoren is samen met talloze andere gebouwd in 1954 om vanaf daar laagvliegende vliegtuigen te kunnen waarnemen. De toren staat 500m oostelijk van de grensovergang Schoonebeek-Emlichheim. Erg lang heeft de toren overigens niet gefunctioneerd; in 1964 is het hele systeem opgedoekt en zijn de meeste torens afgebroken.

In de buurt van Schoonebeek

Andere plaatsen in de Drentse Veenkoloniën met nog meer leuke dingen om te doen en bekijken: Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2022-1
Laatste update: 20 maart 2022