Bezoek en beleef Arnhem. Wat is hier allemaal leuk? En wat kun je net zo goed overslaan?

Locatie

Arnhem ligt in Oost-Nederland, ten noorden van Nijmegen.

Tips en aanbevelingen

In het oosten van Nederland is Arnhem met ruim boven de 150.000 inwoners de 12e stad van Nederland. De stad heeft opvallend veel musea en aan de noordzijde een grote dierentuin: Burgers’ Zoo.

Kritische noot

Arnhem is in 1944 door zware gevechten veel van haar historische bebouwing kwijtgeraakt. Weliswaar krijgt het centrum langzamerhand wat van zijn charme terug, maar je komt hier dus niet om in eeuwenoude bebouwing.

Wat is er te doen/bekijken in Arnhem?

Eusebiuskerk

Midden in het centrum van Arnhem staat de Eusebiuskerk en die is zeker een bezoek waard. In de kerk kun je allereerst in de zaal een eeuwenoud orgel bekijken en daarna het praalgraf van Karel van Gelre. Vervolgens kun je met een glazen lift in de toren omhoog om daar van het uitzicht over de stad en meanderende Rijn te genieten. Via enkele trappen kom je langs het carillon en vervolgens bij een on-Nederlands spectaculair element; aan de oost- en westzijde zijn aan de toren op 60 meter hoogte 2 glazen balkons vastgemaakt. Loop je erin, dan kun je niet alleen die 60 meter langs je voeten naar beneden kijken, maar ook grappig beeldhouwwerk aan de toren van heel dichtbij zien. Niet voor mensen met hoogtevrees helaas. Meer…

Sabelspoort

De Sabelspoort is een van de vier poorten die Arnhem heeft gekend en wordt voor het eerst genoemd in 1357. Deze poort maakte onderdeel uit van een burcht. In de Tweede Wereldoorlog raakte de toren en omgeving zwaar beschadigd. Sinds de herbouw in 1952 maakt de poort onderdeel uit van het daarnaast gebouwde Provinciehuis van Gelderland.

Koepelkerk

De Koepelkerk is gebouwd in 1837 en wordt nog steeds voor diensten van tegenwoordig de Gereformeerde gemeente gebruikt. De kerk staat middenin het voetgangersgebied, centraal in de stad. Al sinds de 13e eeuw heeft hier een kerk gestaan. Uiteindelijk bleek in 1795 een grote brand de ondergang van deze eerdere kerk. Heb je de kans een blik binnen te werpen laat dat dan niet voorbij gaan. Met name het orgel, in 1841 gebouwd door Carl Friedrich August Naber, is de moeite beslist waard. 

Huis Zypendaal

Buitenplaats Zypendaal ligt in het gelijknamige park en in de jaren 1762-1764 is het gebouwd voor de belangrijke Arnhemse regentenfamilie Brantsen. In de 19e eeuw werden het koetshuis en de oranjerie toegevoegd en het hoofdgebouw verbouwd. De familie bewoonde Zypendaal tot 1926. Daarna kwam het in bezit van gemeente Arnhem waarna het hoofdkantoor van Stichting Het Geldersch Landschap en Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen hier terecht kwam. Er zijn slechtere werkplekken denkbaar… Het huis is gedeeltelijk open voor bezoek.

Burgers’ Zoo

Naar de dierentuin! Burgers’ Zoo ligt fraai in de bossen net boven Arnhem. Het park is opgedeeld in een aantal onderdelen: Park, Safari, Desert, Mangrove, Rimba, Bush en Ocean. Elk van de onderdelen heeft specifieke dieren en de Bush, Mangrove, Desert en Ocean zijn overdekt. Hoewel bij echt slecht weer een dierenpark niet de beste plek is om naar toe te rijden, is het dus bij wisselvallig weer hier goed toeven. Meer…

Musea

Arnhem heeft opmerkelijk veel musea van verschillende aard en soort:

Nederlands Openluchtmuseum

Het Nederlands Openluchtmuseum is een museum bestaande uit een groot park met meer dan 100 gebouwen afkomstig uit heel Nederland. Ze geven een heel aardig beeld van Nederland van enige eeuwen geleden tot op bijna heden. Veel gebouwen zijn te bezoeken en vrijwilligers die je binnen tegenkomt brengen in verhalen en anekdotes het verleden tot leven. Naast gewone woonhuizen en boerderijen zijn er bijvoorbeeld ook een smederij, Chinees restaurant, radmakerij, drukkerij, bierbrouwerij, zuivelfabriek etc. te vinden die zoveel mogelijk in werking kunnen worden bekeken.

Het Openluchtmuseum biedt daarnaast onderdak aan de Canon van Nederland; de 50 dingen uit de Nederlandse geschiedenis die je “eigenlijk wel zou moeten weten”. Dit gedeelte van het museum is ondergebracht in een grote overdekte hal en is eigentijds vormgegeven met veel bewegend beeld en interactie. Kinderen zijn er maar wat blij mee. Al met al is dit museum er eentje in de categorie “om-in-je-leven-zeker-eens-te-doen” en een straf is dat bepaald niet. Meer…

Museum Arnhem

Museum Arnhem is een museum voor moderne en hedendaagse kunst, met name uit de 20e eeuw. Onder andere zijn de magisch realisten en surrealisten goed vertegenwoordigd. Daarnaast heeft het museum een opvallend grote collectie sieraden verzameld. Overigens is ook het gebouw waarin het museum is gevestigd de moeite waard. Het is een oude herensociëteit, die van 1873 tot aan 1920 heeft bestaan. Meer info: https://www.museumarnhem.nl/

Nederlands Watermuseum

In 1404 stond er al een watermolen aan de St. Jansbeek in Arnhem. In 2004 werd na een enorme verbouwing hier het Watermuseum geopend, dat gedeeltelijk onder de grond is gebouwd. Het is een echt interactief doe-museum, zeker voor kinderen, waarbij water uiteraard centraal staat. Er is veel te leren over drinkwater, grondwater, dijkbeheer en hoe water in Nederland en de rest van de wereld wordt gebruikt. Meer info: https://watermuseum.nl/

Museum Bronbeek

Museum Bronbeek is gevestigd in het voormalige militaire tehuis Bronbeek. Het museum heeft een collectie van 65.000 objecten waaronder wapens, decoraties, uniformen etc. Daarnaast is er een bibliotheek met 15.000 boeken en tijdschriften over de koloniale periode in Nederlands-Indië, met nadruk op de geschiedenis van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) en de gekoloniseerde tegenstanders in die tijd. Meer info: http://museumbronbeek.nl/

Erfgoedcentrum Rozet

Erfgoedcentrum Rozet is een voortzetting van het oude Historisch Museum Arnhem. Het is gevestigd in een gebouw samen met onder andere de bibliotheek, de Volksuniversiteit en kunstuitleen. Het Erfgoedcentrum belicht twaalf thema’s uit de geschiedenis van Arnhem en Gelderland, zoals “Groen”, “Vrije tijd” en “Genealogie” met audio- en visuele presentaties. Op de vijfde verdieping van het gebouw is het Stadspanorama, met een indrukwekkend uitzicht over de stad en wijde omgeving, ook onderdeel van het Erfgoedcentrum. Meer info: https://www.rozet.nl/erfgoed/

Airborne at the Bridge

In Oosterbeek staat het Airborne Museum ‘Hartenstein’ waar de geschiedenis van de Slag om Arnhem, onderdeel van Operatie Market Garden, die hier werd uitgevochten in september 1944 wordt belicht. Het Airborne at the Bridge is een dependance van dit museum, vlakbij de John Frostbrug die letterlijk eentje te ver bleek te zijn. Met behulp van een 3D-presentatie kunnen bezoekers de landingen van de parachutisten, de opmars naar de brug, de nederlaag van de Britten en daarop volgende vluchtelingenstroom virtueel meemaken. Meer info: https://www.airbornemuseum.nl/airborne-at-the-bridge

Trolley-Bus Museum

Het Trolley-Bus Museum bevindt zich op precies de juiste plaats: in Arnhem is deze vorm van OV nog springlevend. In drie ruimtes wordt de hele geschiedenis van vervoer in Arnhem van paardentram tot heden getoond. In de eerste ruimte is de periode van paardentram tot en met trolleybus van de GVA aan de beurt. De andere twee ruimtes schetsen de verdere geschiedenis tot heden. Meer info: https://www.trolley-busmuseum.nl/

Vitesse-museum

Het Vitesse-museum is gevestigd in, hoe kan het anders, het GelreDome. In het museum liggen onder andere het wedstrijd-shirt van Ricky van Wolfswinkel uit de bekerfinale, de maquette van GelreDome, de schoenen van Mister Vitesse Theo Bos, de KNVB-Beker en items uit de tijd van Monnikenhuize. Meer info: https://www.vitesse.nl/museum

Wijnmuseum

Aan de noordoostzijde van het centrum van Arnhem staat een wijnhuis met een bijbehorend museum. In het museum worden alle facetten van de wijnbouw belicht; de wijngaard, wijnstokken, oogst, gisting, bottelen etc. om uiteindelijk tot flessen wijn te komen. Je krijgt veel info en het is hier mogelijk om in de wijnbar wijn te proeven en na goedkeuring in de wijnwinkel aan te schaffen. Meer info: https://www.robbersenvandenhoogen.nl/wijnmuseum

Museum Garde Regiment Grenadiers en Jagers

Het Museum Garde Regiment Grenadiers en Jagers is gevestigd in de Oranjekazerne niet ver van Vliegbasis Deelen. Het museum verzamelt informatie en voorwerpen over het regiment, bestaande uit 15 bataljons in 1940. Online is met name over de tijd in Nederlands Indië net na de Tweede Wereldoorlog, veel te vinden. In die tijd werden uiteindelijk 10 bataljons naar het verre oosten gestuurd. Meer info: https://www.verenigingveteranengrenadiersenjagers.nl/Museum

Collectie De.Groen

In een oud bankgebouw midden in het centrum van Arnhem wordt moderne kunst tentoongesteld. Op de begane grond zijn wisselende exposities te zien, op de 1e en 2e verdieping wordt steeds een selectie van de privécollectie getoond. Er worden ook lezingen en shows georganiseerd. Meer info: https://www.collectiedegroen.nl/

First Rolls-Royce and Bentley Museum

Het museum heeft een collectie van meer dan 200 historische voertuigen. Ze zijn doorgaans naoorlogs en logischerwijs bestaat het voor een groot deel uit de merken Rolls-Royce en Bentley. Het museum wordt beheerd door Hooper International en is open op afspraak. Meer info: https://www.hooperinternational.com/collection-museum/

Arnhems Oorlogsmuseum 40-45

Het particuliere Arnhems Oorlogsmuseum is gevestigd in een oude boerderij vlak langs de A12 ten noordwesten van Arnhem. De bedoeling van het museum is de herinnering aan de oorlogsjaren in en om Arnhem levend te houden. Buiten word je al verwelkomd door een tank en luchtafweerkanon, binnen zijn heel veel spullen uit de Tweede Wereldoorlog, vaak afkomstig van particulieren, tentoongesteld. Meer info: https://www.arnhemsoorlogsmuseum.com/

Molens

Arnhem bezit een aantal molens, waarvan er een 15-tal overigens op het terrein van het Nederlands Openluchtmuseum staan. Die worden hierna niet apart vermeld.

De Witte Molen

Al ongeveer in 1470 werd deze bovenslag watermolen gebouwd. Het benodigde water werd betrokken van de Sonsbeek/Sint Jansbeek en dit is de laatste molen van de zeven die daar hebben gestaan. In 1899 werd de gemeente Arnhem eigenaar van wat nu Park Sonsbeek heet en daarmee van deze molen. Tot aan vrij recent is de molen meermalen gerestaureerd en vandaag de dag is hij maalvaardig en maakt hij deel uit van een bezoekerscentrum.

Bagijnemolen / St. Agnietenmolen

De Bagijnemolen wordt al aan het begin van de 15e eeuw vermeld, en in de 16e eeuw is de molen eigendom van het Agnietenconvent. Tegenwoordig is de molen eigendom van gemeente Arnhem en wordt hij verhuurd aan het Nederlands Watermuseum. De bedoeling is dat de molen met behulp van waterkracht elektriciteit gaat opwekken.

Molen de Kroon

Deze ronde stenen stellingmolen staat in de wijk Klarendal en wordt daarom ook wel de Klarendalse Molen genoemd. Oorspronkelijk stond de molen vanaf 1849 aan de Amsterdamse weg, in 1870 is hij op de huidige plek terecht gekomen. De molen wordt door vrijwilligers draaiend gehouden en is op vrijdagen en zaterdagen geopend voor publiek. Dan zijn er ook meelproducten te koop die in deze molen zijn gemalen. Meer info: https://www.molendekroon.nl/

Arnhems Buiten

Arnhems Buiten is een voormalig landgoed waar in 1930 de toen net opgerichte KEMA neerstreek. Zij houden zich tot op de dag van vandaag bezig met het testen van elektrische apparatuur, van klein tot heel groot. Ze bouwden op het terrein laboratoria om de test uit te voeren, maar ook kantoren en een voorlichtingscentrum. Totaal werd slechts 10% van het grondoppervlak bebouwd waardoor de parkachtige omgeving behouden bleef. Tot op de dag van vandaag valt de samenhang tussen de gebouwen op; architectonisch vormen ze één geheel. Enige uitzondering is het nieuwe, maar inmiddels voormalige, hoofdkantoor van de KEMA aan het begin van het terrein en het nieuwe hoofdkantoor van TenneT dat juist een beetje verscholen in de noordwesthoek staat.

In vroeger tijd was het hele gebied alleen toegankelijk voor werknemers en bezoekers van de KEMA, inmiddels is het toegankelijk voor iedereen. Daardoor is het mogelijk hier een rondwandeling te maken of centraal in een gebouw te gaan lunchen. Hoewel bedrijfs- en kantoorparken bepaald geen zeldzaamheid zijn in Nederland, blijft dit een bijzondere locatie en een bezoek en rondwandeling waard. Zeker als je enige interesse hebt in architectuur uit de jaren 30. Meer…

Park Sonsbeek

Park Sonsbeek is een park aan de noordzijde van het treinstation van Arnhem. Het bestaat gedeeltelijk uit bos met open stukken land ertussen en een vijver met fontein ontbreekt niet. Aan de zuidzijde is het Nederlands Watermuseum met twee watermolens te vinden. In enkele voormalige landhuizen kun je tegenwoordig terecht voor eten en drinken.

7straatjes

Voor degenen die winkelen als hobby hebben zijn de 7straatjes midden in het winkelgebied van centrum Arnhem een aanrader. Naast winkels van bekende ketens en genoeg horeca zijn hier nog tamelijk bijzondere winkels te vinden met aanbod dat net even anders is. Ook om zomaar doorheen te slenteren zijn ze erg geschikt.

In de buurt van Arnhem

Andere plaatsen op de Veluwe met nog meer leuke dingen om te doen en bekijken: Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2021-1
Laatste update: 9 november 2021