Ede – Leuke dingen zien en doen in…

Bezoek en beleef Ede. Wat is hier allemaal leuk? En wat kun je net zo goed overslaan?

Locatie

Ede ligt in de Gelderse Vallei in Gelderland, ten westen van Arnhem.

Tips en aanbevelingen

Ede is beslist een forse plaats maar toch niet iets om een dag voor uit te trekken. Dat geldt zeker wel voor de natuur aan de oostzijde van Ede; daar kun je met gemak een heerlijke zomerdag ronddwalen en als je wilt nog wel meer dan dat.

Ede is als gemeente verdeeld in een zeer godvrezend deel en een wat meer verlicht deel. Dat betekent dat bijvoorbeeld winkels in Ede op zondag wel open mogen, maar in dorpen in de directe omgeving niet. Ook het museum van Ede houdt op zondagen de deuren gesloten.

Kritische noot

Ede is pas de laatste ruime eeuw groot gegroeid door de komst van met name ENKA. Eeuwenoude historie zul je hier dus niet vinden.

Wat is er te doen/bekijken in Ede?

Oude Kerk

Midden in het centrum van Ede staat de Oude kerk, waarvan onderdelen stammen uit de 13e eeuw. De toren stamt uit de 14e eeuw. In de loop van de tijd is de kerk meermalen ten prooi gevallen aan oorlogshandelingen en natuurrampen zoals blikseminslag. Daarnaast is het aantal verbouwingen en restauraties bijna ontelbaar, de laatste in de jaren 60 van de vorige eeuw. In de kerk zijn een aantal grafstenen te zien uit de 15e-19e eeuw en een preekstoel uit 1674. Het orgel stamt uit 1877 maar is pas in 1967 in deze kerk geplaatst. Het carillon is ook van tamelijk recente datum; pas sinds 1987 waaien de klanken ervan over Ede. Meer info: https://www.hervormdede.nl/oudekerk

Landgoed en Huis Kernhem

In de 12e-14e eeuw werden in Gelre diverse versterkingen langs de grens met Sticht Utrecht gebouwd, zoals de burcht Kernhem. Het huidige huis Kernhem is gebouwd in 1803 in de neoclassicistische stijl en bleef tot 1968 bewoond. Daarna kwam het in handen van gemeente Ede die het fors liet restaureren. Huis Kernhem is nu in gebruik als een culturele locatie waar regelmatig exposities, concerten en andere evenementen worden georganiseerd. De exposities zijn gratis toegankelijk, voor concerten wordt een bescheiden toegangsprijs gevraagd. Het is ook mogelijk hier te trouwen, voor het geval je nog naar een mooie locatie op zoek was. Rondom het huis zijn stukjes bos om in te wandelen. Eerlijk gezegd is het veel uitgebreidere bos- en heidegebied ten oosten van Ede een stuk aantrekkelijker. Meer info: https://www.huiskernhem.nl/

Historisch Museum Ede

In het Historisch Museum Ede staat logischerwijs Ede centraal. Het begint met archeologische vondsten van duizenden jaren geleden, maar ook het dagelijks leven en ambachten en gereedschappen die boeren gebruikten krijgt aandacht in dit museum. Uit de tijd van de industrialisatie, zo’n 100 jaar geleden, zullen sommigen de wereldberoemde ENKA sponsen en zemen zich nog wel herinneren (of in ieder geval de reclame daarvan). Er is werk te zien van schilders als Willem Witsen, Maria Wandscheer en Jan Eversen. Verder beschikt het museum over een forse collectie foto’s, dia’s en in mindere mate films en video’s. Tot slot zijn de topografische kaarten het noemen waard. Meer info: https://historischmuseumede.nl/

Keetmolen

Aan de Stationsweg, vlakbij het treinstation, staat sinds 1857 een molen. In eerste instantie was het een houten stellingmolen, maar nadat die al in 1865 afbrandde werd een nieuw exemplaar in steen gebouwd. De stelling werd hierbij vervangen door een belt; de bult onder de molen waarin een doorgang zit om producten aan- en af te voeren. De naam van de molen is trouwens afgeleid van een werkkeet die hier heeft gestaan tijdens de aanleg van de spoorlijn Utrecht-Arnhem. In 1978 is de molen gerestaureerd en in 2006-2007 was een flinke onderhoudsbeurt nodig. Elke donderdag zijn bezoekers welkom. Meer info: https://www.ede.nl/in-de-gemeente-ede/molens/keetmolen

Concordiamolen

In 1865 werd op de plaats van een voormalige standerdmolen een nieuwe stellingmolen gebouwd, op de hoek van de huidige Molenstraat-Telefoonweg. Die laatste straat had in die tijd vast nog een andere naam, want de telefoon werd pas een jaar of tien later uitgevonden. De molen werd tegen een rosmolen aangebouwd waar graan werd gemalen met behulp van paardenkracht. Meer dan een eeuw was de molen in het bezit van de familie Van de Craats, tegenwoordig is de molen in het bezit van gemeente Ede. In 2007 is de molen bijna 5 meter verhoogd vanwege de bouw van woningen in de directe omgeving en is de rest van de molen ook gerestaureerd. Hij is te bezoeken op maandag en zaterdag. Meer info: https://www.ede.nl/in-de-gemeente-ede/molens/concordiamolen

Openluchttheater Ede (De Eder Kuil)

Net ten oosten van het centrum van Ede staat het Openluchttheater. Het is in 1936 in het kader van de werkverschaffing gebouwd aan de rand van een zandgat. Het is met iets meer dan 2000 zitplaatsen het grootste openluchttheater van Nederland. In het zomerseizoen worden evenementen georganiseerd zoals kindershows, optredens van popgroepen en Lazy Sundays met live muziek. Meer info: https://www.openluchttheaterede.nl/

Voormalig kazernecomplex Ede-Oost en Ede-West (Prins Maurtiskazerne)

Aan de oostzijde van Ede liggen een zevental kazernes. Oorspronkelijk bestond Ede-West, gek genoeg gelegen aan de oostzijde van Ede maar dat is waarschijnlijk om de vijand in verwarring te brengen, uit de Mauritskazerne, Johan Willem Frisokazerne, Van Essenkazerne, Arthur Koolkazerne en de P.L. Bergansiuskazerne. Het kazernecomplex Ede-Oost ligt noordelijk van Ede-West (?) en bestond uit de Simon Stevinkazerne en de Elias Beeckmankazerne. In 2011 is het geheel overgedragen aan de gemeente Ede en is het geheel omgetoverd in woningen en kleinschalige bedrijvigheid.

Voormalig ENKA fabrieksterrein (aanrader)

ENKA was een Nederlands bedrijf dat kunstvezels vervaardigde. In 1922 werd een uiteindelijk gigantisch fabriekscomplex net onder de spoorlijn gebouwd waar op het hoogtepunt zo’n 5000 mensen werkten. Inmiddels is het grotendeels getransformeerd in een woonwijk maar een aantal gebouwen en torens zijn behouden gebleven. Voor geinteresseerden in industrieel erfgoed een absolute aanrader. Vanaf het treinstation heb je er meteen zicht op.

Edese Bos

Het Edese Bos ligt ten noordoosten van Ede en loopt aan de oostzijde over in de Eder Heide. Al in 1512 wordt dit bos genoemd in een boswet en daarmee is het dus een, zeker voor Nederlandse begrippen, erg oud bos. je komt er zowel naald- als loofbomen tegen en talloze wandelpaden doorsnijden het gebied. Als fietser ben je hier wat eerder klaar. De oplettende bezoeker kan diverse broedvogels spotten en in de avond is het mogelijk hier vleermuizen te zien.

Ginkelse Heide en Eder Heide (aanrader)

De Ginkelse Heide ligt ten oosten van Ede en is, zoals de naam al aangeeft, een open heidegebied. Het gebied wordt doorsneden door talloze wandelpaden. Om vergrassing tegen te gaan is hier een schaapskudde actief. Bij de schaapskooi, langs de N224, is parkeergelegenheid. Ook is daar het Airborne Monument; in de Tweede Wereldoorlog vonden op deze heide luchtlandingen plaats en die worden hier nog altijd jaarlijks herdacht. Ten noorden van de N224 ligt de Eder Heide, waar je nog veel verder over de heide kunt wandelen of fietsen. Wil je toch ook een stuk door bos struinen dan kun je terecht is het bos dat om de Ginkelse Heide heen ligt.

Planken Wambuis

Natuurgebied Planken Wambuis is een natuurgebied en ook de naam van een restaurant aan de oostzijde van Ede, tussen de N224 den N310, net boven de A12. Ga je hier wandelen dan kom je door heide, stuifzand, bossen, gras- en bouwland. In het verleden zijn door Jan van Pallandt, een bekende naam in deze regio, meerdere beukenlanen aangelegd. Verder zijn er uitkijkpunten waar je zicht hebt op graasweides en wie weet spot je het nodige wild zoals reeën en wilde zwijnen. Om vergrassing tegen te gaan lopen er ook grazers zoals pony’s, Spaanse runderen en een schaapskudde. In het gebied is een wandelroute van 8km uitgezet. Meer info: https://www.natuurmonumenten.nl/natuurgebieden/planken-wambuis/route/wandelroute-planken-wambuis-vlak-bij-ede

In de buurt van Ede

Andere plaatsen in de Gelderse Vallei met nog meer leuke dingen om te doen en bekijken: Klik hier

IsDitLeuk.nl