Bezoek en beleef Hoorn. Wat is hier allemaal leuk? En wat kun je net zo goed overslaan?

Hoorn is een plaats met een lange historie, al in 1357 kreeg de plaats stadsrechten, en dat is te zien. In de binnenstad staan meer dan 600 monumenten, veel meer dan je in een dag kunt bekijken. Natuurlijk springen sommige eruit, zoals de Hoofdtoren in de haven. Aan de Roode Steen, het centrale plein in Hoorn, staan de Oude Waegh en de fraaie panden waar het Westfries Museum in is gevestigd.

In een historische plaats als Hoorn mogen musea natuurlijk ook niet ontbreken en het Westfries Museum, gevestigd in prachtige panden aan Roode Steen, is een absolute aanrader. De collectie van het Museum van de 20e eeuw kan een schokkend gevoel van herkenning geven en de stoomtram naar Medemblik biedt een fraaie rit door de polder waarbij je kleine stationnetjes passeert.

Locatie

Hoorn ligt in West-Friesland in het noorden van Noord-Holland. Vergis je niet met naamgenoten in de rest van Nederland.

Tips en aanbevelingen

Er staan in het centrum van Hoorn zoveel monumenten dat je door gewoon rond te wandelen er zeker een flink aantal tegenkomt. Hierna worden een aantal monumenten extra belicht, mis die niet.

Kritische noot

Over Hoorn is niet veel lelijks te melden. Natuurlijk is het in de zomer een echte toeristenmagneet, maar dat is dan ook volkomen terecht. De kans dat het hier én lekker weer is én heel rustig is dus wel ongeveer nul.

Wat is er te zien en doen in Hoorn?

Historisch centrum (aanrader)

Het historisch centrum is absoluut een bezoek waard. Er zijn meerdere stadswandelingen uitgezet, je kunt ook gewoon wat ronddwalen. Hieronder staan een aantal monumenten opgesomd die je eigenlijk niet moet missen.

Kerken

Aan kerken geen gebrek in Hoorn. Al rondlopend kom je er vanzelf een aantal tegen. De belangrijkste zijn:

Grote kerk

De Grote Kerk staat aan het Kerkplein net ten noorden van plein Roode Steen. Hij werd gebouwd 1881-1883 nadat een grotere kerk op dezelfde plaats door blikseminslag was afgebrand. Daarvoor was overigens de middeleeuwse kerk, ook op die plek, ook al afgebrand. Het huidige exemplaar is van een soort die meer voorkomt en daarmee niet heel spectaculair. In 1968 werd de kerk voor het laatst voor diensten gebruikt. Tegenwoordig zijn er appartementen en winkels in gevestigd.

Koepelkerk

De Koepelkerk staat in de Grote Noord, een winkelstraat die uitkomt op plein Roode Steen. Het is een opvallend grote basiliek in de vorm van een kruis met drie beuken. Het gebouw stamt uit 1882 en is gebouwd ter vervanging van twee eerdere aparte R.K. (schuil)kerken in de binnenstad van Hoorn, de ene gewijd aan St. Cyriacus, en de andere aan St. Franciscus. Binnen staat onder andere een eikehouten preekstoel uit 1756 door W.F. Krayenschot en een piëta uit het laatste kwart 15e eeuw, afkomstig uit de voormalige schuilkerk. Meer info: http://www.koepelkerkhoorn.nl/

Oosterkerk

De huidige kerk is gebouwd in 1616, maar delen gaan terug tot 1519. Daarmee is het de op een na oudste kerk van Hoorn. Van oudsher is de Oosterkerk de kerk van schippers en vissers, zelfs het windvaantje is een scheepje. In 1764 bouwt de orgelmaker J.H.H. Bätz (Utrecht) een orgel, het binnenwerk is na een eeuw vervangen. De kerk is tegenwoordig een cultureel centrum met o.a. kamermuziek, (orgel)concerten en herdenkingsdiensten. Meer info: http://www.oosterkerkhoorn.nl/

Noorderkerk

De Noorder- of Lieve Vrouwe Kerk staat aan de Kleine Noord. In eerste instantie werd de middelste hal gebouwd, in 1506 de zuidelijke hal en tot slot in 1509 de noordelijke hal. Binnen is de vloer bedekt met grafstenen. Onder andere ligt hier Willem Cornelisz Schouten, een Hoorns ontdekkingsreiziger die overleed in 1625. De kerk is niet meer voor diensten in gebruik maar wel voor concerten en tentoonstellingen.

Hoofdtoren (aanrader)

De Hoofdtoren aan de haven van Hoorn is gebouwd omstreeks 1532. De toren was een belangrijk onderdeel van de verdedigingswerken van de stad Hoorn. Tegenwoordig is er een restaurant in de toren gevestigd. Bijzonder zijn de twee verschillende steensoorten waarbij de lichte steen aan de zijde van de Zuiderzee is gebruikt, zodat de toren vanaf de zee beter zichtbaar was. Vanaf de plek waar de Hoofdtoren staat kijk je prachtig uit over de haven van Hoorn waarin het zeker in de zomer een drukte van belang is.

Oosterpoort

De Oosterpoort werd in 1578 gebouwd door Joost Jansz. Bilhamer. In 1601 werd een huisje bovenop gebouwd. Het is de enige overgebleven stadspoort in Hoorn. Andere waren de Westerpoort en Koepoort die helaas zijn gesloopt. De Oosterpoort is gebouwd in de Hollandse Renaissance stijl. De moeite waard zijn de gewelven van de binnenzijde van de poort. Achter de Oosterpoort ligt sinds 1763 een boogbrug met smeedijzeren hekken die een eerdere houten brug vervangt.

Maria- of Kruittoren

De Maria- of Kruittoren lijkt het kleine broertje van de Hoofdtoren en staat aan de voormalige stadsomwalling aan Achter de Vest. Hij werd in 1508 gebouwd en in gebruik genomen voor de opslag van kruit, maar diende ook als verdedigingstoren. De schietgaten in de overwelfde kelder en op de begane grond getuigen daar nog van. Tegenwoordig is het een “Monument en Bed”; je kunt hier dus een nachtje doorbrengen waarbij je de hele toren voor jezelf hebt.

De Waag

De Waag in Hoorn werd in 1609 in opdracht van Hendrick de Keyser gebouwd op het plein de Roode Steen. Het pand is tegenwoordig in bezit van Vereniging Hendrick de Keyser, die naar deze Hendrick is vernoemd. Vanaf de tweede helft van de 17e eeuw werd in Hoorn een kaasmarkt gehouden waarbij de kaas in de Waag werd gewogen. Die markt is in de loop van de twintigste eeuw tot een einde gekomen, maar sinds 2007 wordt er weer een toeristische kaasmarkt gehouden. De Waag fungeert dan wederom als plek om de kaas te wegen.

Bossuhuizen

De Bossuhuizen staan op een fraaie plek aan de Slapershaven. Over de hele breedte van de panden, op de voorgevels, is een gebeeldhouwde fries te zien met afbeeldingen en teksten inzake de Slag in de Zuiderzee in 1573, waarbij de Westfriese vloot de Spaanse vloot versloeg. Daarbij werd de Spaanse generaal Bossu gevangengenomen.

Haven (aanrader)

Naast het oude centrum met centraal het plein Roode Steen is het gebied bij de haven beslist een onderdeel dat je eigenlijk niet moet overslaan. Niet alleen is het hier, zeker in de zomertijd, een gezellige drukte met pleziervaart en grote zeilschepen, ook de Hoofdtoren staat hier te pronken en aan het havenfront zie je fraaie eeuwenoude huizen. De scheepsjongens van Bontekoe zien het hier met voldoening aan en mocht je op zoek zijn naar selfie-plekjes, dan zit je hier goed.

Musea

In een historische plaats als Hoorn mogen musea natuurlijk niet ontbreken. De volgende kun je er bezoeken:

Westfries Museum (aanrader)

Het Westfries Museum klapt bijna uit elkaar van de voorwerpen uit de Gouden Eeuw en de periode daar net voor en na. Hoorn was in dit tijd beslist op zijn hoogtepunt en de rijkdom puilt bijna letterlijk het museum uit. In 25 kamers en ruimtes word je ondergedompeld in de Gouden Eeuw. Met een virtual reality tour kun je het leven van de Gouden Eeuw zelf beleven. Meest bijzonder is misschien nog wel dat niet alleen de inhoud van het museum beslist de moeite waard is, maar de gebouwen waarin het is ondergebracht op zichzelf ook. Meer…

Museum van de 20e eeuw

Het museum van de 20e eeuw is gevestigd in der voormalige gevangenis op het Oostereiland. Alleen het gebouw al is een rijksmonument en het Oostereiland is een bijzonder stukje van Hoorn. In het museum worden interieurs en (gebruiks)voorwerpen uit de 20e eeuw getoond variërend van speelgoed, huiskamers, keukeninrichtingen, winkeltjes, een klaslokaal en apparatuur als telefoons, computers, radio’s en tv’s. Veel museumbezoekers hebben een deel van deze eeuw zelf meegemaakt en daarmee wordt het een feest van herkenning. Natuurlijk is het tegelijkertijd ook wel zorgelijk dat je een deel van je eigen leven al in een museum terug kan vinden. Meer info: https://www.museumhoorn.nl/

Museumhuis Bonck

Aan de haven staat Museumhuis Bonck. Al rond de 400 jaar wordt in dit koopmanshuis uit 1624 gewoond en gewerkt. Het stamt dus uit de Gouden Eeuw en is gebouwd in Hollandse Renaissancestijl. Na de Gouden Eeuw deed het pand dienst als wolfabriek en in de 19e eeuw werd het een stadsboerderij waarbij het vee in de kelder stond. Heel bijzonder in het huis is het zogenaamde hangkamertje; een kamer die is opgehangen aan een plafondbalk. Je kunt je nu nog voorstellen hoe koopman Bonck hier werkte met uitzicht over de Zuiderzee. Meer info: https://www.museumhuizen.nl/nl/huis-bonck

Stoomtram Hoorn – Medemblik

Toe aan een nostalgisch uitje? Dan is de stoomtram van Hoorn naar Medemblik visa versa een aanrader. Puffend en zuchtend trekt de stoomlocomotief de historische wagons door het West-Friese landschap. Je hebt alle tijd om het te bekijken want de snelheid ligt op 19e eeuws niveau. Uiteraard kun je een retourrit doen waarbij je ondertussen Medemblik kunt bekijken. Veel passagiers gaan echter met deze stoomtram van Hoorn naar Medemblik, stappen daarop het museumschip naar Enkhuizen (zie onder), en gaan dan met de NS-trein terug naar Hoorn. Je maakt dan een reis in een driehoek en hebt aan het eind zeker een leuke dag achter de rug. Meer informatie: https://www.stoomtram.nl/

Varend erfgoed Hoorn

Het Centrum Varend Erfgoed Hoorn is een buitenmuseum waar een wisselend aantal historische schepen ligt afgemeerd. Er staan bordjes bij de schepen maar zie je toevallig de schipper dan vertelt die ook graag over het schip. Sommige schepen zijn beschikbaar voor kortere of langere uitstapjes. In een houten werkplaats vinden restauratiewerkzaamheden plaats. 

Watertaxi/fluisterboten Hoorn

Hoorn is niet voor niets een stad die aan het water ligt. Ook in Hoorn zelf is water nooit ver weg, dus het is mogelijk met een watertaxi of fluisterboot Hoorn vanaf die kant te bekijken. Met de watertaxi kun je bijvoorbeeld een rondvaart van een uur door de haven en de grachten van de stad maken of een langere tocht buitengaats naar bijvoorbeeld strandpaviljoen Oranje Buiten. Erg relaxed uiteraard. Meer info: http://www.watertaxihoorn.nl/

Kaasmarkt Hoorn

In Hoorn wordt in de zomerperiode een kaasmarkt georganiseerd op plein Roode Steen. Het is bepaald een fraaie plek met veel historische gebouwen waar in de oude Waag nog steeds de kaas wordt gewogen. Een en ander heeft wel een erg toeristische inslag maar aan de andere kant is hier eeuwenlang kaas gekocht en verkocht en met enige fantasie kun je je dat nog steeds voorstellen. Meer info: http://www.kaasmarkthoorn.nl/

Slapen in een oude gevangenis

Op IsDitLeuk.nl is het bepaald niet de gewoonte hotels en overnachtingsmogelijkheden te bespreken. Maar blijf je in Hoorn slapen, dan heb je hier de mogelijkheid dat in een oude cel te doen. In de voormalige gevangenis op het Oostereiland zijn een aantal cellen omgebouwd tot hotelkamers. Die overigens wel wat groter zijn dan oorspronkelijk het geval; van drie oorspronkelijke cellen zijn elke keer twee hotelkamers gemaakt. Het maakt de sfeer er niet minder om. In hetzelfde complex kun je overigens naar de film en het Museum van de 20e eeuw. Meer info: https://hotel-oostereiland.nl/

Beeld J. Pz. Coen

Op plein Roode Steen, midden in het centrum van Hoorn, staat sinds 1893 prominent het standbeeld van J. Pz. Coen (1587—1629). Coen was een van de vormgevers van het handelsimperium van de Vereenigde Oostindische Compagnie en stichter van de stad Batavia in het huidige Indonesië. Kritiek is er ook, met name de rol die hij speelde in het geweld dat gebruikt werd op de Bantan-eilanden. Het voorvlak draagt onder andere de inscriptie „Dispereert niet”. De betekenis hiervan is ‘wanhoopt niet’ is een verwijzing naar de slotzin die Coen tijdens de Engels–Nederlandse zeeoorlog gebruikt heeft in zijn brief uit 1618 aan het bestuur van de VOC. De zin is later nog gebruikt door koningin Wilhelmina in haar eerste radiotoespraak op 14 mei 1940.

Beelden Scheepsjongens van Bontekoe

Vlak naast de Hoofdtoren staan de drie beelden van de Jongens van Bontekoe. Ze kijken uit op de Zuiderzee, waar ze op een schip de reis naar de Oost ondernamen. Op basis van het journaal van schipper Bontekoe, die werkelijk schipper was op V.O.C. schip Nieuw Hoorn en vertrok in 1618, is in 1924 het beroemde boek geschreven. In 2007 volgde een film. Niet alle details komen overeen, maar het geeft een heel mooi inzicht in de tijd waarin alle gebeurtenissen zich afspeelden. Ondertussen is het een veel gebruikte beeldengroep voor foto’s en selfies.

Julianapark

Het Julianapark is een stadspark direct aan het Markermeer, zoals dit deel van het IJsselmeer wordt genoemd. Er liggen nogal wat sportvelden in het park maar je kunt over een wandelpad vlak langs het water lopen. Van oost naar west lopend eindig je met een buitengewoon fraai uitzicht op de haven van Hoorn. Ook is er een schelpenstrandje en een hertenkamp.

Zuiderzeepad

Heb je zin in een heel lange rondwandeling? Dan is het Zuiderzeepad wellicht een idee. Het pad start in Hoorn bij het Zuiderzeemuseum voor de deur en loopt verder rond het hele IJsselmeer, zoals de Zuiderzee tegenwoordig heet. Je loopt vaak over dijken met uitzicht op het huidige IJsselmeer en komt door oude Zuiderzeeplaatsen. Totaal heeft het pad een lengte van 492 km, dus het duurt even voor je weer in Hoorn terug bent. Meer…

In de buurt van Hoorn

Andere plaatsen in West-Friesland met nog meer leuke dingen om te doen… Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2022-1
Laatste update: 8 januari 2022