Marken bezoeken? Dat doen toch buitenlanders die een dagje eens niet in Amsterdam willen doorbrengen? Wel, zeker. Maar ook als hardcore Nederlander is Marken een plek die je nergens anders vindt. En dus best interessant. Kijk je door het toerisme heen, dan zie je eigenaardige groepjes, dicht op elkaar gebouwde, houten huizen. En kijk je binnen, wow! Verder zijn de kleine Grote kerk, het Marker Museum en de vuurtoren op de kop van het eiland, het Paard van Marken genoemd, zeker de moeite waard.

Locatie/bereikbaarheid

Marken is sinds 1957 geen eiland meer want in dat jaar kwam de verbindingsdijk met het vasteland gereed. Je kunt er tegenwoordig dus met de auto, bus, fiets en ook lopend komen. Veel toeristen pakken de boot vanaf Volendam. Deze boot brengt je in een halfuurtje van de ene naar de andere haven en dat is geen slecht begin van een bezoek aan Marken. Je kunt natuurlijk ook weer met de boot terug, maar wat ook een veel gebruikte mogelijkheid is is een enkele reis met de boot en vervolgens met de bus terug naar het vasteland. Hierdoor maak je een helemaal niet onaardig klein rondje.

Geschikt voor

Marken is een bestemming voor buitenlandse toeristen van letterlijk alle soorten, maten en leeftijden. Nederlandse gezinnen zijn hier ook te zien evenals het vergrijzende en kalende binnenlandse volksdeel. Tieners en twintigers zullen hier de meeste moeite hebben op een aardige manier de tijd door te komen; Marken heeft geen eiland dekkende wifi.

Oordeel

Een bezoek aan Marken klinkt net zo oubollig als een bezoek aan de Keukenhof. En toch, als je er eenmaal bent valt het niet alleen mee, het is stiekem toch best een beetje bijzonder hier. Blijf niet hangen bij de Haven in de toeristenshops en -horeca maar trek er letterlijk op uit en je wordt beloond met een herinnering die behoorlijk uniek is. En dat wordt op deze site, IsDitLeuk.nl, echt maar zelden geschreven.

Wat ga je doen?

Marken kent op het eiland meerdere buurten, hier werven genoemd. Deze werven liggen op kunstmatige terpen verspreid over het eiland. Omdat Marken regelmatig overstroomde waren huizen op deze manier veilig. Later werden tegen de kleibulten aan ook huizen op palen gebouwd. Dat is nog steeds het geval alleen is de benedenverdieping van die huizen dichtgemaakt zodat er extra ruimte ontstond. Jammer genoeg zijn deze bijzondere constructies onder de huizen dus niet meer zichtbaar. Op heel Marken zijn foto’s te zien van de stormramp van 1916 waarin niet alleen in Noord-Holland een groot gebied onderliep maar ook op Marken een enorme ravage ontstond. Het was mede aanleiding om de Zuiderzee af te sluiten waardoor Marken in het zoete IJsselmeer kwam te liggen.

Bij de haven zijn in feite drie voormalige buurten aan elkaar gesmolten; Kerkbuurt, Kets en Havenbuurt. Zodra je de straatjes achter de haven induikt krijg je al een echt Marken-voel; de straatjes en steegjes geven je het idee dat je voortdurend bij iemand de voortuin inloopt. Toch is dat niet zo, maar logischerwijs werden vroeger huizen zo dicht mogelijk op elkaar gebouwd op de niet al te grote bulten in het landschap. En dat is gelukt; op heel was plekken kun je maar net aan tussen de huizen door lopen. Respecteer overigens wel de privacy van de bewoners; de paden zijn openbaar terrein, maar er wonen toch werkelijk gewoon mensen in de huizen.

In de Kerkbuurt is logischerwijs de kerk te vinden; van binnen zeer de moeite waard. Deze Grote kerk is bepaald niet heel groot, maar de kleurstelling van vloer, banken en zijwanden alleen al is fraai. Daarnaast, je bent tenslotte niet voor niets in een plaats waar de visserij een grote rol heeft gespeeld, hangen opvallende scheepsmodellen aan het plafond. De kerk is overigens niet heel oud; hij is in 1904 gebouwd als vervanging van een eerdere kerk op deze plaats. De klok stamt echter wel uit de 17e eeuw, evenals de kroonluchters die in de kerk hangen, de preekstoel en lezenaar. Het orgel, beslist een aardig exemplaar, is relatief gezien brandnieuw; nog geen 50 jaar oud.

Wil je nog een paar andere werven/buurten zien, ga dan niet naar de noordelijker gelegen Minnebuurt. Het is de enige wijk die erg lijkt op wijken zoals je ze overal in Nederland tegenkomt; stenen huizen waar je hart bepaald niet harder van gaat kloppen. Ga in plaats daarvan naar Wittewerf, Grotewerf en Rozewerf. Alle drie bestaan ze uit slechts een klein groepje huizen, maar dat maakt het juist zo charmant. Naast de weg die er langs loopt kun je bij Grotewerf en Rozewerf ook over kleine paadjes tussen de huizen door lopen. Bij Rozewerf sta je dan ook meteen aan het IJsselmeer met op deze plek imposante houten ijsbrekers vlak voor de kust. Als het ijs hier gaat kruien eindigt het daardoor als het goed is niet op de keukentafel van de huizen hier.

Vanaf Rozewerf kun je meteen over de dijk doorlopen naar de vuurtoren, op het meest oostelijke puntje van Marken. Het pad, alleen voor voetgangers, loopt wel erg bol en niet erg comfortabel, maar aan de andere kant heb je hier goed zicht op het boerenland van Oost-Marken en de vuurtoren komt als het goed is vrij snel dichterbij. De vuurtoren wordt overigens ook wel het “Paard van Marken” genoemd. Helaas is hij tegenwoordig particulier bewoond en niet open voor bezichtiging. Je kunt er toch nog wel redelijk dichtbij komen dus een fotoshoot zit er alsnog wel in. Als je wilt kun je hier op een bankje of strandje lekker luieren met uitzicht op de voorbijvarende schepen. Daarna wandel je via de noordzijde van Marken terug naar de haven. Dit is een verhard fiets/wandelpad maar erg veel fietsers zijn hier niet dus het is allemaal nogal relaxed. Via de, voor Marker begrippen, nieuwe buurt Minnebuurt loop je al snel de Kerkbuurt weer in en kom je uit bij het Marker Museum en de Grote kerk.

Als je trouwens even goed naar de plattegrond van Marken kijkt zie je een opvallend stuk grasland in een kromme bocht van west naar oost over het hele eiland lopen. In het midden is er een parkeerplaats op aangelegd, aan de zuidzijde loopt de N518 langs het tracé en aan de bovenzijde zie je de Oostervaart er precies middenin en het Oosterpad er langs liggen. De historie van deze merkwaardige verkaveling is de aanleg van een nieuw kanaal, het Goudriaankanaal, vanaf Amsterdam. Als je op de kaart van Noord-Holland uitzoomt zie je het tracé op het vasteland ten oosten van Holysloot doorlopen. Het graven begon in 1825 maar is al enkele jaren daarna gestopt wegens geldgebrek. Het blijft bijzonder dat het bedachte kanaal precies over het eiland Marken liep. Als het Goudriaankanaal uiteindelijk wel was gerealiseerd, dan was Marken daardoor precies doormidden gehakt en wel heel merkwaardig van vorm geworden.

Terug in de Haven wordt het wellicht tijd voor iets te drinken of te eten. Vergeet niet daarvoor nog binnen te lopen bij het oude huisje van Sijtje Boes. Dit is het echte huis van een echte bewoonster van Marken, die overigens inmiddels wel is overleden. Zij stelde haar huis open voor toeristen en de gelijknamige toeristenshop ernaast zorgde voor de nodige inkomsten. Tegenwoordig wordt er een zeer bescheiden 1 euro gevraagd voor een bezoek. Daarvoor worden ook nog eens al je vragen beantwoord. Het is verbazingwekkend wat er allemaal in het huisje is te zien. Zeker de rijen borden aan de wand tegen het plafond zijn kenmerkend voor Marker huizen, maar vergeet het textiel niet. De klederdracht tegenwoordig nog maar op enkele dagen per jaar gedragen, zoals in september bij een (nagespeelde) bruiloft of in het voorjaar bij Koningsdag. Want Koningsgezind, dat zijn ze hier heel behoorlijk zoals je vast al hebt opgemerkt bij de namen op de bruggen in het dorp.

Absoluut doen – Aanraders – Ook leuk

De aanraders op Marken zijn toch wel de Grote kerk, het Marker Museum en de vuurtoren “Paard van Marken”. Het huis van Sijntje Does is ook een bezichtiging waard, maar loop niet per ongeluk de naastgelegen toeristshop in tenzij je het echt wilt natuurlijk.

Laat maar zitten

Het toerisme moet je hier natuurlijk een beetje zien te ontwijken hoewel het ook wel iets geestigs heeft en tenslotte…ben je hier zelf ook een toerist.

Handige tips

Hoe verder weg je bent van de Haven en het parkeerterrein op Marken, hoe rustiger het wordt. Je kunt zomaar, midden in het zomerseizoen en met stralend weer, toch bijna geen toerist zien in een van de kruipdoor-sluipdoor straatjes die Marken telt.

Heb je je hart verloren aan Marken als je er hebt rondgelopen? Een gezegde hier is “Als je op Marken woont, moet je van schilderen houden”. En dat kan natuurlijk een pré, maar ook een obstakel zijn…

Kritische noot

Op Marken beland je in een toeristische hotspot waar vanuit boten en bussen elke dag weer hele mensenmassa’s over het eiland worden uitgebraakt en voor de avond valt weer opgehaald. Daar moet je natuurlijk wel een beetje tegen kunnen want het is gedeeltelijk te ontwijken (zie tips), maar zeker niet in zijn geheel.

Prijs

Rondwandelen op Marken is gratis en dat geldt ook voor het bezoek van de Grote kerk en de klompenmakerij, hoewel die laatste natuurlijk wel enige commerciële intenties heeft. De boot kost Euro 13,50 retour, voor een bezoek aan het huis van Sijntje Boes wordt een entree van Euro 1,- gevraagd en het Marker Museum brengt Euro 3,- in rekening behalve als je een museumkaart hebt. Ben je onder de 13, dan betaal je daar de helft.

Lengte bezoek

Op Marken alleen even in de Haven een rondje lopen is in 10 minuten gepiept, maar daarmee doe je Marken ernstig tekort. Ga je de werven en buurten verkennen, naar de kerk en het museum of zelfs naar de vuurtoren wandelen of fietsen, dan ben je zo een paar aangename uurtjes verder.

Horeca / overnachtingsmogelijkheden

Horeca is er op Marken genoeg, maar overnachten is maar zeer beperkt mogelijk. Marken is niet voor niets een bestemming voor dagjesmensen. Op het nabije vasteland, in Monnickendam, Edam, Volendam en verder, is overnachten geen enkel probleem.

Praktische info/openingstijden

Marken kun je dag en nacht bezoeken, het hele jaar door. Hoewel het vast spannend kan zijn ’s nachts rond te struinen op het eiland, zullen veruit de meeste mensen de voorkeur geven aan daglicht. Verder is het natuurlijk wel goed om te beseffen dat dit eiland behoorlijk vlak is en bomen zeer spaarzaam aanwezig. Met andere woorden; bij harde wind, regen of sneeuw kan het een heel wat minder aangenaam uitje worden. Echte vrieskou kan overigens juist heel aantrekkelijk zijn, zeker als het ijs net weer een beetje gaat smelten. De schotsen gaan dan kruien; ze schuiven over elkaar de dijk op. Dat geeft een heel mooi gezicht en bij een winterzonnetje zijn dan fantastische foto’s te maken.

Nog meer wandelingen

Voor een overzicht van andere wandelingen: Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2019-1
Laatste update: 10 oktober 2019