Over het Marskramerpad wandelen van Breukelen naar Langeraar. Vanaf Breukelen laat je spoor en snelweg snel achter je en kom je in het Groene Hart terecht op heel wat kilometers grasdijk waarbij het water opmerkelijk veel hoger ligt dan het omliggende land. Op de kaart ziet het er allemaal heel erg rechtlijnig uit maar in werkelijkheid is het gelukkig een stuk minder saai. Ter aankleding (tegenwoordig dan) zijn op tal van plaatsen molens te vinden die in vroeger tijd hun uiterste best deden de verhouding water en droge voeten aan weerszijden van de dijk te handhaven.
Ondertussen passeer je ook nog kleine dorpen zoals Woerdense Verlaat, Noorden, Zevenhoven en Noordeinde. Bij die laatste wacht je een bijzondere attractie: een Lourdesgrot. Beslist de moeite waard op even een kijkje te nemen. Daarna vervolgt de route via Nieuwveen naar eindpunt Langeraar.
Locatie/bereikbaarheid
Breukelen is met de trein goed te bereiken vanuit Utrecht en Amsterdam, het Marskramerpad loopt pal onder het hooggelegen station langs. Langeraar is met een buurtbus te bereiken.
Geschikt voor
De wandeling is een kleine 32 kilometer en dus best een flinke tippel, hoewel het terrein waardoor je loopt Hollands vlak is. Voor de wat meer ervaren wandelaars kortom, maar als je de tijd neemt dan kom je er stap voor stap vanzelf.
Oordeel
Met al het water, de weilanden en enigszins beperkte afwisseling daartussen inclusief wat wandelcorvee krijgt de wandeling een 7.
Wat ga je doen?

Wandelen door het Groene hart van Holland; weilanden en slootjes. Vanaf Breukelen station loop je westwaarts meteen onder de snelweg door. Daarvoor is een molen en een merkwaardig vormgegeven restaurant van Van der Valk te bewonderen. Dat restaurant is ooit gebouwd door een Chinees met grootheidswaanzin maar weinig gevoel voor een mooie locatie. Bovendien liet het commercieel gevoel ook al te wensen over dus een faillissement was uiteindelijk onafwendbaar. Na de overname door Van der Valk is het interieur en de menukaart aangepast, de buitenkant is grotendeels in oorspronkelijke staat gebleven.
Daarna volgt een bijna kaarsrecht pad op een dijk langs het water, en dat is meteen al geen slecht begin van deze wandeling. Het geeft een goede indicatie van de rest; polders met waterwegen die opvallend hoger liggen dan het landschap. Wel handig in geval van oorlog; je hoeft alleen maar de dijken door te steken en voilà, een enorme wateroppervlakte is het gevolg. Overigens was de tactiek om het land niet meters onder water te zetten, want dan kon de vijand boten gebruiken. Juist door een klein laagje water werd het gebied te voet, met paarden, wagens en wat al niet, totaal onbegaanbaar en boten waren ook onbruikbaar. Superslim! Helaas is het in de geschiedenis wel voorgekomen dat in de winter vervolgens alles bevroor en een vijandelijk leger over het ijs alsnog kon oprukken.
Een kilometer of drie vervolgt het pad vanaf Breukelen langs de Groote Heicop, onderbroken door een klein hobbeltje bij de Portegense brug waar het pad rechtdoor verder loopt. Na die drie kilometer komt vanzelf een trekpontje in beeld waar je jezelf naar de overkant kunt slingeren en het pad noordwaarts verder gaat. Aldaar smacht een mooie watermolen aan de overkant van het water om aandacht. Er zullen deze etappe nog meer watermolens volgen maar dit vrijstaande exemplaar vormt daarvoor alvast een mooie aftrap. Ongeveer twee kilometer verder gaat bij het niet al te fraaie pompstation Dooijersluis de route met een kleine slingerbocht westwaarts verder. Het is natuurlijk een cliché dat niet alles vroeger beter was, maar als het gaat om de vorm van de gemalen dan kunnen we gerust spreken van een grote achteruitgang. Het waterschap zal zeker het waterpeil makkelijker kunnen beheren met de hedendaagse gemalen, maar vergeleken met de oude watermolens doen de hedendaagse gemalen gewoon pijn aan de ogen.
De Geerkade, waar je nu over loopt, is een rustige weg maar na het kruisen van de N212 (oppassen!) is het wel een beetje gedaan met de rust. Aan de overkant van de Geer loopt de N463 en dat betekent, zeker in hier in het westen van Nederland, overlast. Tot overmaat van ramp gaat het pad na nog 1,5 kilometer verder aan de andere kant van het water over een fietspad vlak langs die N463. Dat eindigt pas in Woerdense Verlaat. Daar kun je wel, als je heel veel geluk hebt, een kopje koffie drinken. Anders wordt het nog 7 kilometer doorlopen naar Noorden, daar zijn meerdere gelegenheden.

Wel wordt tussen Woerdense Verlaat en Noorden het pad een stuk aantrekkelijker; een smal pad loopt kilometers langs het hooggelegen water aan de rechterkant en de laaggelegen polders aan de linkerkant. Al na een dikke kilometer passeer je vanaf heel dichtbij een fraaie watermolen waarvan de werking op een apart display netjes wordt uitgelegd. De moeite waard, de meeste molens zijn juist op de andere oever gelegen of om andere redenen niet zo dicht te benaderen.
Een kilometer of 5 van Woerdense Verlaat, de koffie in Noorden laat dan nog even op zich wachten, is aan de linkerhand een woonwijk in de vorm van een bungalowpark te vinden; Zomerlust. Je zou niet zeggen dat het recreatiebungalows zijn, ze zijn hier zonder uitzondering het hele jaar door te bewonen en het is moeilijk te geloven dat dat niet zal gebeuren. Aan de andere kant van de dijk waarover je loopt zijn de nodige bij het park behorende pleziervaartuigen te vinden. De grote hoeveelheid water in deze contreien nodigt daar natuurlijk wel toe uit.
Bij het bungalowpark neem je linksafslaand even afscheid van het water, maar niet voor lang. Bij de Hogedijk duikt het pad een watergebied in dat doet denken aan de Weerribben/Wieden in Noord Overijssel. Het Marskramerpad blijft de Hogedijk redelijk volgen maar als je tijd en zin hebt kun je hier een spannend extra stuk dieper het gebied inlopen.
Via een pad door de weilanden bereik je Noorden. De koffie is precies aan de andere kant van dit plaatsje te vinden, dus als je trek hebt moet je even een paar honderd meter rechtdoor lopen over de Prolkade waarna je op de Simon van Capelweg op verschillende plaatsen iets kunt drinken. Onder andere ook bij de bakker die in het zelfde gebouw zit als supermarkt Coop. Na de koffie moet je helaas even dezelfde route door Noorden teruglopen. En voor het geval je denkt, Noorden, Noorden, ten noorden van wat dan? Ten zuiden van Noorden ligt een natuurgebied met, je raadt het misschien al, heel veel water en overgebleven stukjes land. Het is vrijwel ontoegankelijk, maar aan de zuidzijde ligt De Meije, een watertje wat vrolijk van Woerdense Verlaat naar Zwammerdam slingert. Voor het geval je daar nog eens in de buurt komt… In de zomer kun je met een pont van Noorden naar de zuidzijde varen.
Vanaf Noorden vervolgt het Marskramerpad wederom over een grasdijk richting Zevenhoven met een helemaal niet onaardige dorpsstraat die je doorloopt tot bijna het eind van het dorp. Vervolgens gaat het pad parallel aan de weg verder over het Vijfbruggenpad, waar toch sterk het gevoel bestaat dat het toch minder bruggen zijn en erg spectaculair is het hier ook niet. Het geeft wel een goed idee van het agrarische landschap in het Groene hart, waarvan veel mensen toch het idee hebben dat dat helemaal is volgebouwd. Hier is dat bepaald niet het geval.

In Noordeinde staat de volgende attractie op je te wachten; de Lourdes grot. Het origineel is een paar duizend kilometer verderop in de Pyreneeën te vinden, maar het exemplaar in Noordeinde is beslist een klein omweggetje waard. Loop in Noordeinde richting kerk en je vindt het aan de rechterzijde vanzelf. Denk je overigens dat dit de enige Lourdes grot in Nederland is, kijk dan eens op lourdesgrotten.nl en blijf je verbazen.
Een stukje wandelcorvee leidt je onder de N231 door en daarna is het vlak voor het eind even opletten omdat het pad linksaf over een grasdijk vervolgt, dus niet over de weg richting Nieuwveen. Het is de zoveelste grasdijk, ondertussen zul je het wel een beetje geloven maar je hebt nog een helemaal niet gek stukje vlak hierna tegoed. In Nieuwveen ga je met een slinger door het dorp en eindigt ook hier op een grasdijk met heel veel hekken, schapen, koeien, paarden en bijbehorende uitwerpselen. Maar wel een beslist aantrekkelijk stukje pad dat je door de plaatselijke boer aldaar wordt aangeboden.
Over de dijk loop je door met links en uiteindelijk ook rechts een golfbaan en uiteindelijk jammer genoeg een stukje wandelcorvee langs de N462 waarna je over een grote brug het Aarkanaal passeert en in Papenveer terecht komt. Het zal geen stukje zijn dat je je op je sterfbed nog herinnert. Het Marskramerpad vervolgt hier richting Langeraar via de zuidzijde van het water, maar een alternatieve route, niet in het Marskramerboekje beschreven, gaat rechtdoor via een kerkepad. Je voelt je hier bijna Jezus met links en rechts water en een pad dat niet veel hoger ligt. Op de kaart ziet het er overigens enger uit dan in het echt het geval is. Het kerkepad eindigt in Langeraar en niet geheel onverwacht waarschijnlijk, bij een flink uit de kluiten gewassen kerk die ook vandaag de dag nog in gebruik is.
In Langeraar kun je via de Langeraarseweg in zuidelijke richting verder lopen en vlak voor de brug over de Leidsche vaart de Marskramerroute weer oppikken. Of eerst uit eten, slapen, ontbijten in Langeraar en dan de volgende dag weer op pad natuurlijk.
Absoluut doen – Aanraders – Ook leuk
De Lourdesgrot in Noordeinde is een kort bezoek zeker waard. Ook een extra ommetje bij de Hogedijk net ten noorden van Noorden is de moeite waard.
Laat maar zitten
Het is niet anders, maar er zitten een paar niet al te leuke stukjes wandelcorvee in langs provinciale wegen.
Handige tips
Het Marskramerpad is opgedeeld in heel kleine stukjes en daardoor kun je je eigen favoriete etappelengte bepalen. Mocht deze etappe dus voor jou aan de lange kant zijn, of wil je juist nog een stukje extra lopen, dan is dat geen probleem.
Het Marskramerpad loopt oost-west, of andersom. Het is altijd even uitmikken met de windrichting en de zon wat het meest gunstig is. Immers, voor de wind met je snoet in de zon is toch het lekkerst wandelen. Zeker omdat deze wandeling door redelijk open landschap loopt is de wind echt wel iets om rekening mee te houden.
Kritische noot
Het open polderlandschap van het Groene Hart moet je wel een beetje aanspreken, er zullen genoeg mensen zijn die het al snel saai zullen vinden. Het ligt ook wel aan het jaargetijde waarin je loopt; met een zonnetje en koeien in de wei ziet de wereld er toch vriendelijker uit dan in de late herfst met donkere luchten en alleen maar heel veel saai gras.
Prijs
De wandeling is uiteraard gratis te lopen over openbaar terrein. Het boekje van het Marskramerpad is zeker de moeite waard als je het nog niet hebt en kost maar een paar tientjes. Bij elkaar is wandelen waarschijnlijk de goedkoopste en gezondste hobby die je kunt hebben, dus dat is het zeker waard. Het reizen, de horeca en eventueel overnachten kan het natuurlijk wel een stuk duurder laten uitpakken.
Lengte bezoek
De 32 kilometer zal afhankelijk van je wandeltempo zo’n 6 tot 7 uur kosten. Tel er nog wat fotopauzes, koffie en lunch bij op en je komt aan een mooie volle dag.
Horeca / overnachtingsmogelijkheden
Horeca is er aan het begin en aan het eind en tussendoor passeer je een enkele plaatsen waar iets te drinken te krijgen is. Ook overnachten kan eveneens aan het begin, het eind en tussendoor. Voor het geval het aantal kilometers toch iets te veel van het goede blijkt te zijn.
Praktische info/openingstijden
Het pad is het hele jaar te lopen maar hou er rekening mee dat het een heel open landschap is. Dus met snoeiharde wind, regen, sneeuw, orkanen of cyclonen is het wellicht beter de wandeling te verplaatsen naar een andere dag.
Nog meer wandelingen
Nog niet genoeg gewandeld? Voor een overzicht van andere wandelingen: Klik hier
Alle etappes van het Marskramerpad:
Marskramerpad – Informatie en tips
Marskramerpad etappe 1: Oldenzaal – Bad Bentheim
Marskramerpad etappe 2: Borne – Oldenzaal
Marskramerpad etappe 3: Delden – Borne
Marskramerpad etappe 4: Rijssen – Delden
Marskramerpad etappe 5: Holten – Rijssen
Marskramerpad etappe 6: Lettele – Holten
Marskramerpad etappe 7: Lettele – Deventer
Marskramerpad etappe 8: Klarenbeek – Deventer
Marskramerpad etappe 9: Klarenbeek – Beekbergen
Marskramerpad etappe 10: Hoenderloo – Beekbergen
Marskramerpad etappe 11: Hoenderloo – Stroe
Marskramerpad etappe 12: Terschuur – Stroe
Marskramerpad etappe 13: Amersfoort – Terschuur
Marskramerpad etappe 14: Hollandsche Rading – Amersfoort
Marskramerpad etappe 15: Breukelen – Hollandsche Rading
Marskramerpad etappe 16: Breukelen – Langeraar
Marskramerpad etappe 17: Langeraar – Hoogmade
Marskramerpad etappe 18: Hoogmade – Voorschoten
Marskramerpad etappe 19: Voorschoten -Scheveningen
———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2020-1
Datum laatste update: 15 juni 2020