Wandelen Zuiderzeepad etappe 1: Enkhuizen – Hoorn

In het boekje van het Zuiderzeepad is dit de eerste etappe. En het is bepaald geen beroerd begin; je wandelt van het historische Enkhuizen naar het minstens zo historische Hoorn. Over de voormalige Zuiderzeedijk, wat wil je nog meer? Nou ja, iets minder auto’s en ander verkeer misschien. Onderweg kun je je verbazen over de scheepslift bij Broekerhaven en bij goed weer op het strand van Schellinkhout neerstrijken. Blijf je overnachten in Hoorn, dan kan dat aldaar in een voormalige gevangenis. Kortom, een gevarieerde etappe die goede moed geeft voor de 462 kilometers die nog gaan komen.

Locatie/bereikbaarheid

Enkhuizen en Hoorn zijn beide prima te bereiken per trein. Er ligt een directe verbinding tussen dus het is heel eenvoudig van het eindpunt weer terug te keren naar het beginpunt. Mocht dat nodig zijn.

Geschikt voor

Met 28 kilometer is deze etappe bepaald geen klein ommetje. Zelfs voor meer ervaren wandelaars is het best even doorstappen, maar je krijgt er veel voor terug. De etappe is overigens niet al te moeilijk in te korten of indien gewenst verder te verlengen. In het Zuiderzeepadboekje is de hele route opgedeeld in partjes van tussen de 5 en 10 kilometer, zodat je zelf de gewenste lengte kunt kiezen. Maar pas wel op met het OV, zeker in de weekenden kan dat wel eens niet rijden of heel weinig frequent.

Oordeel

Deze etappe geeft het echte Zuiderzeegevoel vanwege de dijk waar je vrijwel continue op loopt met een tweetal plaatsen met een gigantische Zuiderzeehistorie aan het begin en aan het eind: Enkhuizen en Hoorn. Minpunt is de toch wel heel drukke dijk waarover je loopt. Bij elkaar is het daarom een mooie 8 waard en daarmee een prima etappe van het Zuiderzeepad.

Wat ga je doen?

Dit is in principe de eerste etappe van het Zuiderzeepad. Vroeger liep het Zuiderzeepad vanaf Enkhuizen via de zuidzijde van het IJsselmeer tot aan Stavoren waarna je met de boot terug kon keren in Enkhuizen. Tegenwoordig kun je bij Stavoren doorlopen en via de Afsluitdijk het hele IJsselmeer ronden. Je bent dan wel 490 km onderweg. De meeste wandelaars knippen dit lange afstands wandelpad in vele etappes en doen er jaren over om het hele traject te lopen. Dat laatste is overigens zeker geen must. Als je niet het hele Zuiderzeepad loopt maar alleen de etappes die je goed uitkomen, dan krijg je niet de Zuiderzeepolitie aan de deur. Doe je het wel dan verdien je hooguit van je naaste familieleden of vrienden eeuwige roem.

Het startpunt van het Zuiderzeepad is bij het Staverse poortje in de haven van Enkhuizen. Verwacht geen grote borden, startcomités of wat ook. Gek genoeg is er eigenlijk niets iets te vinden die deze LAW markeert behalve een eerste bordje richting binnenstad. Maar al wandelend krijg je ook wat. Meteen al de eerste kilometer loop je dwars door historisch Enkhuizen en passeer je het stadhuis van Enkhuizen, de zuiderkerk, met een klein omweggetje de Waag, de Westerkerk en als je hier helemaal een reeks historische gebouwen aan elkaar wilt rijgen dan moet je ook nog even langs de Drommedaris bij de Oude haven lopen. Ondertussen kom je ook nog heel wat woonhuizen en andere gebouwen tegen uit een ver verleden….en is de dag voorbij nog voor je ook maar meer dan 1 kilometer van het Zuiderzeepad hebt gelopen.

Mocht je dit overkomen, niet getreurd; dag 2 doe je een nieuwe poging. Want na het historische centrum loop je naar de oude vestingwallen die je ook voor enige tijd volgt. Op de vestingwallen vind je twee waterpoorten waaronder vroeger de boten Enkhuizen in- en uit konden varen. Hoogtepunt is echter de Koepoort die meteen de afsluiting vormt van Enkhuizen.

Hierna volgt 1,5 kilometer rechte weg richting Bovenkarspel. Hoewel het er op de kaart ontzettend saai uitziet, is het in werkelijkheid helemaal geen onaardige weg met bebouwing die karakteristiek is voor dit gebied. Ondertussen passeer je enkele opvallend grote bedrijven; deze regio heeft zich ontwikkeld tot gebied waar veel aan zaadveredeling wordt gedaan. Monsanto is op dit gebied wellicht de meest bekende, maar zeker niet enige speler.

In Bovenkarspel is het even opletten zodat je op de juiste plaats linksaf slaat. Al snel is niet alleen het treinstation Bovenkarspel Flora te zien, maar, veel leuker, molen De Molenwiek. Waarna de weg wederom kaarsrecht, maar nu niet al te breed en omsloten door kleine huizen die behoorlijk fotogeniek staan te zijn, vervolgt naar een nieuw object dat je waarschijnlijk nimmer eerder hebt gezien. Al was het maar omdat ze uiterst zeldzaam zijn. In Broekerhaven, waar je terecht komt aan het eind van de straat, is namelijk een oude scheepslift te vinden. Maar wel eentje waar schepen letterlijk uit het water worden getild, zijdelings worden verplaatst en vervolgens hoger, of lager, weer te water worden gelaten. De lift is maar een beperkt aantal uren in werking, maar de moeite absoluut waard.

Nadat je de N506 onderdoor bent gelopen kom je langs het IJsselmeer of beter gezegd het Markermeer terecht. En dat zal een kilometer of 20 zo blijven, tot vlakbij Hoorn. Aan de linkerzijde strekt het water zich al die tijd voor je uit en met mooi weer zijn de nodige zeilboten, kitesurfers en zonnebadende mensen op kleine strandjes te zien. Kijk echter af en toe ook naar het land aan de rechterzijde. Zo is net nadat je Broekerhaven hebt verlaten een oud stoomgemaal te zien: Grootslag 2. Deze heeft in de 20e eeuw polder het Grootslag droog gehouden.

Ook opvallend hier zijn de gehuchten die zich vanaf de dijk als lintwormen een eind de polder in banen. Zo passeer je Oostergouw, Oosterleek en Wijdenes. Met name Oosterleek is best een klein ommetje waard met een schattig voormalig kerkje uit 1694 met schelpenkerkhof en, mocht je er behoefte aan hebben, ernaast een gelegenheid met koffie, thee en nog veel meer. Als het open is natuurlijk.

Bij Leek passer je een kleine, maar nog steeds functionerende vuurtoren. In vroeger tijd stonden rond de Zuiderzee vele kleinere en grotere vuurtorens, waarvan de meeste inmiddels zijn verdwenen. Toch, juist omdat niet alleen pleziervaart maar ook beroepsvaart van bijvoorbeeld Amsterdam naar Lemmer nog druk gebruik maakt van het IJsselmeer worden een aantal vuurtorens nog steeds in stand gehouden.

Het Zuiderzeepad vervolgt over de dijk richting Wijdenes en daarna Schellinkhout. Voordat je Schellinkhout bereikt loop je in een grote boog om een ondiepe waterplas heen waar watervogels bepaald van kunnen genieten. Is het echter doorgaans zo dat dit soort waterplassen duiden op oude dijkdoorbraken, in dit gebied zijn het veelal oude kleiputten waaruit klei is gehaald ter versterking van de dijken. En dat was in vroeger tijd nogal eens nodig.

In Schellinkhout ga je, toch wel een heel klein beetje verrassend, niet over de dijk verder maar wandel je door het kleine dorp. Behalve helemaal niet onaardige huizen en een speeltuin met terras is het hoogtepunt het oude raadhuis uit 1765 midden in het dorp. Het is nu een bibliotheek die maar liefst één heel uur per week open is. Wil je een kijkje binnen nemen, dan wordt het wel heel goed timen. Naast het oude raadhuis staat de Martinuskerk met bijbehorend kerkhof. De kerk wordt inmiddels niet meer gebruikt voor het verzorgen van vieringen.

Vanaf Schellinkhout vervolgt de route nog steeds over de dijk richting Hoorn, dat niet al te ver weg al is te zien. Dichterbij heb je aan de landzijde een industriegebied waar je maar beter niet teveel naar kijkt. Je komt merkbaar dichterbij de stad, want na linksaf te zijn geslagen loop je op de dijk tussen de drukke N506 en bedrijventerrein Schelpenhoek. Wel enigszins grappig is dat hier zowel een bedrijf is gevestigd met bouwmaterialen als een bedrijf dat bouwafval probeert te scheiden. Zeg maar de pre-geboorte van een huis en overleden huizen zijn hier dus broederlijk naast elkaar te vinden.

Gelukkig is het niet al te lang waarna je linksaf van de dijk langs de scouting aan de oever van een park gaat lopen. Het water van het Markermeer stroomt hier bijna letterlijk over je voeten, zeker als het hard waait. Het levert in ieder geval een paar laatste helemaal niet onaardige wandelkilometers op en opeens, na een bocht, zie je de haven van Hoorn met de Hoofdtoren voor je liggen. Met enige kronkels langs vele eeuwenoude straatjes en panden sta je vervolgens al snel op de Roode Steen, het centrale plein van Hoorn. Hier is niet alleen het Westfries Museum te vinden, maar ook heel veel horeca.

Handige tips

Wil je een paar etappes achter elkaar lopen, dan heb je hier de kans een bijzonder rondje te maken. Vanaf Hoorn (treinstation) rijdt er namelijk een stoomtram naar Medemblik. Vanaf daar loop je naar Enkhuizen, overnacht aldaar en loopt de volgende dag door naar Hoorn. Je hebt dan meteen het laatste èn eerste deel van het Zuiderzeepad te pakken.

Deze LAW is op zichzelf wel een beetje bijzonder omdat hij èn best heel lang is, èn het in zijn totaliteit een rondwandeling betreft. Niet veel wandelaars zullen het doen, maar als je wilt kun je dus in een week of 3-4 het hele pad lopen en weer bij het startpunt eindigen. En dat is voor dit type wandelingen toch bepaald niet gewoon.

Blijf je in Hoorn overnachten? Overweeg dan het gevangenishotel. Het ligt op een schiereiland tegen de stad aan en je hebt vast/hopelijk nog nooit eerder in een cel geslapen. Curieus is trouwens dat ze hier ook een bruidssuite aanbieden. Of daar nog een achterliggende gedachte in zit is een open vraag.

Kritische noot

Deze etappe loopt voor het allergrootste deel over de best hoge dijk. Dat is een positief punt, je kijkt aan de linkerzijde de hele wandeling uit over het Markermeer. Helaas is dit wel een dijk die je moet delen met (heel veel) fietsers, wielrenners, motoren en auto’s. Af en toe heb je het gevoel dat je bijna over je wandelschoenen wordt gereden en behalve de luidruchtige motoren zijn juist de geluidloze maar 30-40 km/u fietsende pelotons best verraderlijk.

Prijs

Het Zuiderzeepad is gratis te wandelen maar een actuele versie van het Zuiderzeepad boekje is zeker een aanrader. Het is niet alleen een goede back-up bij twijfel, maar er staat ook leuke achtergrondinformatie in. Daarnaast kun je het Zuiderzeepad zo duur of goedkoop maken als je wilt; overal slapen in hotels en uit eten, zelfs met de lunch, of overnachten bij Vrienden op de fiets, lunchpakketje mee en met een kortingskaart van de NS heen en weer.

Lengte bezoek

Deze wandeling is met dik 28 kilometer best een flinke etappe en goed voor een uurtje of 5-6 wandelen. Je kunt eerder stoppen, bijvoorbeeld in Wijdeness (17km) of Schellinkhout (21km). Bovendien begin je al in een interessante stad, maar je eindigt er ook weer in eentje. Deze etappe past kortom wel in een dag, maar alles wat hier interessant en de moeite waard is doet dat zeker niet.

Horeca / overnachtingsmogelijkheden

In Enkhuizen en in Hoorn zijn er heel veel horeca en overnachtingsmogelijkheden te vinden, onderweg is het aanbod wat beperkt maar zeker niet nul.

Praktische info/openingstijden

Het Zuiderzeepad is het hele jaar te lopen maar hier loop je over een hoge dijk in een open landschap. Is er regen en westenwind voorspeld, stop dan beslist een zuidwester in de rugzak. Het zal absoluut bijdragen aan het Zuiderzeegevoel en misschien is een extra setje droge kleding in dat geval ook geen gek idee. Bij stralend winterweer kan het overigens zeker een prachtige tocht zijn. Je hoeft deze etappe van het Zuiderzeepad dus niet te bewaren voor een goede zomerdag.

Nog meer wandelingen

Voor een overzicht van andere wandelingen: Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2019-1
Datum laatste update: 17 november 2019