Wandelen over het Zuiderzeepad van Den Oever, eerst door het bos maar dan over een heeeele lange en heeeele rechte dijk naar het sympathieke stadje Medemblik. Met stoomtrein, historische binnenstad en haven, een oud kasteel en in de zomertijd…genoeg parasolletjes met stoelen en tafels eronder.

Locatie/bereikbaarheid

Den Oever heeft een groot busstation met onder andere Qliners naar Alkmaar en Leeuwarden. Medemblik is eveneens per bus te bereiken. Wil je de reis wat origineler? In Hoorn kun je de stoomtram naar Medemblik pakken en in Enkhuizen kun je op een historische boot richting Medemblik stappen.

Geschikt voor

Tja, met 23 kilometer is dit geen etappe waar veel wandelaars tegenop zullen zien. Maar 13 kilometer vrijwel rechtuit lopen misschien wel. Als je toevallig al gewandeld hebt op de Afsluitdijk, dan is dit natuurlijk peanuts. En loop je toevallig de route met de klok mee en heb je de Afsluitdijk nog in het vooruitzicht, dan is dit juist een mooi oefentraject.

Oordeel

Over deze etappe zullen veel wandelaars een gemengd gevoel hebben. De Wieringermeer is zonder twijfel onderdeel van de historie van de Zuiderzee. Maar heel spannend zullen de meeste wandelaars het gebied niet vinden, en dat is zacht uitgedrukt. Het bos waar je doorheen loopt is relatief jong, van net na de Tweede Wereldoorlog, en niet heel divers of buitengewoon speels aangelegd. Het tussenliggende natuurgebied Dijkgatsweide is wel de moeite waard. Daarna volgt de lange strakke dijk met wel een Zuiderzeegevoel, maar vergeleken met de Zuiderzeedijk vanaf Medemblik naar Enkhuizen en verder is het toch bijna dodelijk saai. Alles bij elkaar krijgt de etappe met de hakken over de sloot een 6.

Wat ga je doen?

Feitelijk bestaat de etappe uit twee gedeelten; de eerste 10 kilometer loopt door het Robbenbos en Dijkgatbos, het tweede gedeelte van 13 kilometer is de route als een lineaal zo recht over de dijk waarna je meteen in centrum Medemblik staat.

Wellicht aardig om te weten is dat de Wieringermeer de enige polder is die nog echt in de Zuiderzee is aangelegd. Na de bouw van de dijken was in 1930 de polder drooggemalen, terwijl de Afsluitdijk pas in 1932 klaar was. Later zijn de Noordoostpolder (1940) en de Flevopolders (1956 en 1968) aangelegd, maar toen was het feitelijk al het IJsselmeer geworden.

Vanaf Den Oever loop je na het passeren van de A7 een kilometertje tussen diezelfde A7 en de Zuiderhaven, niet het mooiste stuk van Nederland. Je loopt voor het eerste gemaal langs, het Gemaal Leemans. Het zal niet het laatste gemaal zijn wat je ziet in dit gebied. Als je later op de dijk links en rechts kijkt zie je ongeveer dezelfde hoogte van de landbodem. Enige verschil is dat aan de ene kant het IJsselmeerwater een meter of 2-5 hoog staat terwijl aan de andere kant de koeien grazen en graan, bloemkolen en nog veel meer staat te groeien. En om dat laatste in stand te houden…tja, dan heb je wel wat gemalen nodig. Overigens is dat niet altijd gelukt. Bijvoorbeeld bij de enorme stormvloed in 1916 zijn flinke delen van Noord-Holland onder water komen te staan. Het was ook het laatste zetje om eindelijk het plan van de Afsluitdijk toch maar eens te gaan uitvoeren.

Achter het gemaal is al het Robbenoordbos te zien waar je ook inderdaad induikt. Via afwisselend kleine wandelpaadjes en stukjes fietspad slinger je er doorheen. Hoewel het geen heel bijzonder bos is is het best aangenaam om voordat je op de dijk terecht komt door een stukje bos te hebben gewandeld. Het mooiste stukje komt eigenlijk aan het eind van het bos; je komt dan in het relatief nieuwe natte gebied genaamd Dijkgatsweide. Neem eerst de gelegenheid te baat om de uitkijktoren te beklimmen en een overview over het gebied te krijgen. Je ziet vast de nodige lepelaars en steltlopers, maar het gebied trekt ook andere dieren die fan zijn van moerasachtig gebied.

Staatsbosbeheer is zo vriendelijk om in het gebied een pad kort te maaien en met een aantal stapstenen kun je ook een (gegraven) ondiepe sloot oversteken. Allemaal best heel aardig. Daarna duik je het tweede bos van vandaag in; het Dijkgatbos. De naam geeft het al aan: in het laatste deel van de Tweede Wereldoorlog hebben de Duitsers hier de dijk opgeblazen en je kunt de gaten die hierdoor zijn ontstaan nog steeds zien. Er spoelde met het IJsselmeerwater heel veel zand de Wieringermeer binnen zodat na de oorlog het land hier niet meer geschikt was voor landbouw. Hierdoor is het Dijkgatbos is ontstaan. Het bos is naast een onderkomen voor de nodige dieren ook een plek waar mountainbikers zich kunnen uitleven, ruiters te paard zijn hier welkom en tot slot kun je zomaar tussen een paar honderd gillende kinderen terecht komen. Zomerkamp.

Daarna begint het tweede deel van deze wandeling; een kilometer of 13 over de dijk van de Wieringermeer naar Medemblik. Zo recht als een liniaal, maar pas op, na een kilometer of 5 maakt hij zowaar een heel lichte knik. Links blijft het IJsselmeer in zicht, aan de rechterzijde strekt de Wieringermeer met vooral akkerbouw zich uit. Mocht gedurende het wandelen je gebruikelijke alertheid een beetje inzakken, dan is dat hier geen probleem. Enige waar je enigszins voor op moet passen zijn de hekken waar je af en toe overheen moet klimmen, de distels en brandnetels en de schapen die hier behoorlijk voor je voeten kunnen lopen.

Na een kilometer of vier komt aan de IJsselmeerkant de Nieuwe haven in zicht maar je zult al snel merken dat dat ook het hoogtepunt van de wandeling niet gaat worden. De knik in de dijk volgt al snel daarop en voor de durfals is daar een toren te vinden waar het hek niet dicht zit. Dus als je geen last hebt van hoogtevrees is hier de optie naar boven te klimmen. Of het uitzicht daar dramatisch anders van wordt is de vraag.

Op deze plek heb je nog een kilometer of 8 te gaan richting Medemblik. Jammer genoeg kun je hier niet de hele tijd op de dijk blijven lopen omdat niet iedere boer toestemming heeft gegeven. Op een zeker moment moet je dus van de dijk af naar de weg, maar afhankelijk van het seizoen kom je dan wel tussen de bloemkolen of wat dan ook terecht. Of je loopt meer dan een kilometer langs het prikkeldraad en langs, dat is dan wel weer leuk, een strook wilde bloemen.

Het valt je misschien wel op dat er steeds meer agrarisch gebied is waar aan de randen van de velden stroken van een paar meter zijn ingezaaid met wilde bloemen. Fijn voor de insecten, maar een andere aanleiding is iets minder prozaïsch. Bij het spuiten van allerlei bestrijdingsmiddelen is het natuurlijk niet de bedoeling dat dat meteen in het oppervlaktewater terecht komt en dus geldt op veel plaatsen een teeltvrije zone langs sloten en vaarten. En daar bovenop is er natuurlijk subsidie of bijdragen van burgers en natuurorganisaties binnen te hengelen… Desalniettemin: een mooi gezicht.

Mocht je veel problemen hebben met het van de dijk af naar de weg en andersom, dan kun je het ook bij één keer houden. Je loopt dan over de weg tot het moment dat je weer de dijk op kunt en het laatste deel loop je in één keer over de dijk wel richting Medemblik. Natuurlijk kun je ook over de weg blijven lopen tot aan Medemblik, maar dat is juist weer geen aanrader.

Op de dijk kom je ondertussen ook nog een kudde alpaca’s tegen. Het blijven toch karakteristieke beesten hoewel dit gebied bepaald geen onderdeel vormt van hun oorspronkelijke habitat. Vervolgens doemen de contouren van Medemblik vanzelf voor je op. Aan de rechterkant is vlak daarvoor nog een markant gebouw te zien dat je vast herkent als je de Afsluitdijk al achter de kiezen hebt; het gemaal Lely. Precies in de stijl die ook voor de bouwwerken op de Afsluitdijk is toegepast.

Eerste attractie in Medemblik die je als het goed is al van verre ook hoort is de stoomtram waarvan het spoor en het station aan de uiterste Noordzijde van Medemblik ligt, precies op de plek waar je Medemblik binnenloopt. Geniet in ieder geval even van de leuke historische stoomlocomotieven en wagons en de gemoedelijke sfeer die er omheen hangt. Naast het station is het oude gemeentehuis van Medemblik te vinden. Niet oud, wel bijzonder van bouw. En daarna, daarna slinger je buitenom de haven van Medemblik in en als je daar vervolgens een beetje rechtdoor loopt het centrum.

Handige tips

Heb je toevallig vlak hiervoor de Afsluitdijk gelopen, dan is de vraag of het leuk is deze etappe er meteen achteraan te doen. Als je het Zuiderzeepad netjes op volgorde loopt dan ontkom je er niet aan, maar als je, net zoals zoveel mensen, dan weer eens hier en dan weer eens daar een etappe loopt dan is het geen gek idee deze twee etappes te splitsen. Anders krijg je wel heel veel rechte dijk voor je kiezen. En nu is in de etappe het uitzicht niet aan twee kanten water, maar aan de ene zijde kijk je uit op de magistrale Wieringermeer, maar toch…

Aan het eind van deze etappe ben je in Medemblik aangekomen en dat is absoluut geen straf. Dit stadje is niet groot maar heeft zeker in de zomerperiode een prettige, zij het wat toeristische sfeer. Je kunt namelijk met de stoomtram van hier naar Hoorn, of andersom natuurlijk. En, wat veel mensen ook doen, vervolgens met de boot van hier naar Enkhuizen. Aldus is er een driehoeksuitje van te maken: Hoorn-Medemblik-Enkhuizen. Ook als je er nu geen zin in hebt, misschien iets om te onthouden voor een later tijdstip.

Heb je geen zin in dit traject, en ook niet in de etappe van de Afsluitdijk, koop dan stiekem een oude versie van het boekje van het Zuiderzeepad. Daarin staan deze etappes nog niet; ooit liep het Zuiderzeepad van Enkhuizen naar Stavoren waarna je met de boot overstak naar het beginpunt. Overigens is vervolgens van Enkhuizen naar Stavoren lopen op het oude boekje een bijzonder slecht idee. De route is in de loop van de tijd nogal eens gewijzigd en oude versies kunnen dan buitengewoon verwarrend zijn.

Tussen 15 maart en 15 juli is het gedeelte tussen het Robbenoordbos en het Dijkgatbos, de Dijkgatsweide, afgesloten wegens broedseizoen. Het is toch echt wel een mooi stukje, eigenlijk te mooi om te missen. Probeer dus deze etappe buiten het broedseizoen te plannen.

Kritische noot

Het Robbenoordbos en Dijkgatbos zijn beide nog niet oud, en het ontstaan typeert Nederland van de laatste paar honderd jaar. Het Robbenoordbos is ontstaan omdat na het droogvallen van de Wieringermeer dit deel ongeschikt leek voor landbouw. Het Dijkgatbos is ontstaan omdat, nadat de dijk hier in 1945 door de Duitsers was opgeblazen en later dit jaar de polder weer was drooggemalen, bleek dat heel veel zand in dit stuk terecht te zijn gekomen. Ook hier weer dus: ongeschikt voor landbouw. Met andere woorden; bos is hier niet uit liefde voor natuur ontstaan, maar omdat mensen het land toevallig niet konden gebruiken.

Prijs

Het Zuiderzeepad is gratis te lopen en hoewel de route van deze etappe niet al te moeilijk is, is het boekje van het Zuiderzeepad toch ook hier weer een aanrader. Je leest dan nog wat meer aardige achtergrondinformatie over met name de bossen waar je in het begin doorheen loopt; het Robbenoordbos en Dijkgatsbos. Verder is de route onderweg ook erg goedkoop; 23 kilometer is er geen enkele horecagelegenheid te vinden.

Lengte bezoek

Over de 23 kilometer zul je zo’n 4-4,5 uur wandelen. Tussendoor heb je vast wel een fotomoment, maar dat zal niet al teveel extra tijd kosten. Medemblik aan het eind echter, daar kun je zeker de nodige tijd doorbrengen. En terecht. Het is niet al te groot maar wel charmant en de ruring bij het eindpunt van de stoomtram en in de haven spreekt vast aan. Reserveer daarvoor dus de nodige tijd en bij elkaar kom je zo met gemak aan een welbestede dag.

Horeca / overnachtingsmogelijkheden

Voor wat betreft horeca moet je je verwachtingen naar beneden bijstellen. Tot nul om precies te zijn. Het is heel bijzonder voor een wandelroute in Nederland, maar vanaf Den Oever tot aan het eindpunt in Medemblik is er geen enkele horeca te vinden. In Den Oever moet je overigens vanaf het busstation ook even het centrum inlopen als je daar al toe bent aan de koffie. In Medemblik struikel je uiteindelijk over de horeca. Slapen kan ook aan het begin en het eind of, mocht je dat aanspreken, illegaal in het Robbenoordbos.

Praktische info/openingstijden

Het Zuiderzeepad is het hele jaar door te lopen maar een beetje aardig weer is bij deze etappe toch ook wel weer prettig. De eerste 10 kilometer is bosachtig, maar daarna volgt 13 kilometer dijk. Zonder beschutting en wel heel veel open vlakte aan de Wieringermeerkant en uiteraard ook het IJsselmeer. Overigens kan juist dat in de winter, als het vriest dat het kraakt, best heel mooi zijn.

Nog meer wandelingen

Voor een overzicht van andere wandelingen: Klik hier

———————————————————
© IsDitLeuk.nl
V2019-1
Datum laatste update: 30 december 2019